DOKTORLAR ERİŞKİNLERE SESLENDİ Aşını ol hayatını riske atma

Aksaray Aile Hekimleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. H.Şenol Atakan, aşılama hakkında yaptığı yazılı açıklamada, özellikle 65 yaş üstü vatandaşların dikkatini çekerek hayatınızı riske atmayın dedi. Dr. Şenol Atakan “Dünya Sağlık Örgütü’nün Genişletilmiş Bağışıklama Programı önerisi doğrultusunda birçok bulaşıcı hastalıktan dünyada eliminasyon(Kurtulma) noktasına gelinmiştir.

Aşılama ya da immünizasyon veya bağışıklama, sadece çocuklarda değil erişkinlerde de enfeksiyon hastalıklarından korunmanın en etkili, güvenilir, ekonomik ve en kolay yollarından birisidir. Covid-19 pandemisindeki süreç bu gerçeği bir kez daha bizlere yaşatmış oldu. Covid-19 vakalarını, aşı öncesi ve sonrası olarak değerlendirdiğimizde aşı sonrası hastaneye yatış oranlarının düşmesi, mortalitenin azalması aşıların koruyucu etkisini bir kez daha kanıtladı.

                Çiçek hastalığının dünyadan eradike (Yok olma) edilmesi aşılama sayesinde başarılmıştır. Çocukluk döneminde yapılan aşıların devamı olarak erişkinlerde yapılacak düzenli aşılamaların yanı sıra erişkin yaş grubuna özgü aşılamalarla mortalite ve morbidite bakımından önemli, birçok hastalıktan korunmak mümkün olabilecektir.

                Bu gerçeklere rağmen maalesef erişkinlerde aşılanma oranlarının ve imkânların çocuklardaki kadar yeterli olmadığı bir gerçektir. Belki erişkinler birçok enfeksiyon hastalığına çocuklar kadar duyarlı değildir ana erişkin hastalıkları çok daha ölümcül seyredebilmektedir.

                Erişkinlerin aşılanması için pek çok neden vardır. Yaş, eşlik eden diğer hastalıklar, çocuklukta yapılan aşıların idame dozlarının yapılması, seyahatler, göçler, mülteciler bu nedenler arasında sayılabilir.

                Dünyada yaşlı nüfus giderek artmaktadır ve yaşam uzamıştır. Ülkemizde TÜİK verilerine göre 2023 yılında 65+ yaş nüfus 8 milyon 722 bin 806 kişi (%10.2) olduğu, bu oranın 2030 yılında %12.9; 2040 yılında %16.3; 2060 yılında %22.6;2080 yılında %25.6 olacağı tahmin edilmektedir. Yaş ilerledikçe kalp, akciğer, diyabet,romatizmal hastalıklar gibi diğer hastalıklarında eklenmesi ile enfeksiyonlara yatkınlık kolaylaşmakta ve enfeksiyonlar daha ağır seyretmektedir. Bu yaş grubunda pnömokok, influenza ve zona aşıları gibi bu yaşa özel aşıların yapılması yaşam kalitesinin iyileşmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca tetanoz, boğmaca gibi daha önce yapılmış aşıların rapel dozları yapılmalıdır.

Grip hastalığı ciddi komplikasyonlara, hastaneye yatışa ve hatta ölüme yol açabilir. Hastalığı önlemenin en etkili yolu diğer kişisel korunma önlemlerine ek olarak aşılamadır.

                Bu arada savaşlar nedeni ile göçler ve mülteciler kontrolsüz bir şekilde insan hareketliliğinin artmasına neden oldu. Her ülkenin aşılama stratejisi farklı olduğundan göçmenler, geldikleri ülkelerden hastalıkları sığındıkları ülkelere taşıdılar. Ekonomik koşullar, yanlış sağlık politikaları, savaşlar bazı ülkelerde aşılama oranlarının oldukça düşük kalmasına neden olmaktadır.

Diğer taraftan son yüzyılda sanayileşmeyle birlikte ticaret, ulaşım ve iletişimin artmasıyla ülkeler ve kıtalar arasında iş ve turistik ziyaretler hızla artmıştır. Bu da enfeksiyon hastalıklarında sınırların ortadan kalkmasına, daha kolay yayılmasına zemin hazırlamaktadır.

Bu sorunlar bağışıklama stratejilerinin yeniden gözden geçirilmesini ve küresel nakış açısı ile hareket etmeyi gerekli kılmıştır.

                Günümüzde sağlık alanındaki gelişmelere paralel olarak daha önce ölümcül seyreden kanser ve organ yetmezliği gibi hastalıklara sahip birçok hasta yaşam şansı kazanmıştır. Ancak bu kişilerin immün sistemlerindeki baskılanma, bazı enfeksiyonlar için yeni risk gruplarının gelişmesine ve bu kişilerin aşı ile korunma gereğini ortaya çıkarmıştır.

                Toplumdaki bütün bu değişiklikler bağışıklamada erişkin popülasyonun ne kadar önemli bir hedef kitle olduğunun desteklemektedir. Aksaray Aile Hekimleri Derneği (AKAHED) olarak paydaşlarımızla birlikte erişkinlerde ‘Yaşam Boyu Bağışıklama’ stratejimizi sürdürmeye ve bu alanda çalışmaya devam etmekteyiz. Sağlıklı yaşamın bir parçası olarak, kişilerin bireysel risklerini dikkate alarak aşılarını yaptırmalarını öneriyoruz.” Dedi.*ERDEM SÜDEMEN