Çocuklar da arkadaş ilişkilerinde nelere dikkat edilmeli?

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik konu hakkında şu bilgileri verdi.

“Çocukların arkadaş ilişkisi, davranış kalıpları, empati kurma, benlik saygısı ve eğlence ortamı gibi birçok unsuru içerisinde barındırmaktadır. İyi bir arkadaş ortamına sahip olan çocukların diğerlerinden etkilenerek, onların yaptıklarını yansıtarak başarı yakaladığı bilinmektedir. Burada aile bireylerinin sıklıkla yaptığı hata çocukların arkadaş seçiminde gereğinden fazla baskı kurmalarıdır. Bu durum çocuk üzerinde ters bir etki yaparak istenilmeyen üzerine gidilmesi gibi yanlış bir eğilim oluşturmaktadır. Bundan dolayı özellikle dikkat edilmeli ve çocuğun özgürlük alanı korunmalıdır.

ÇOCUKLARDA ARKADAŞ İLİŞKİLERİNİN ÖNEMİ

İnsanlar sosyal bir çevrede varlıklarını sürdürebilmektedir. Bu sosyalleşme sürecinin gerçekleşmesi, onların çevreleri ile etkileşime girmesi ile mümkün olur. Çocuklarda arkadaş ilişkilerinin önemi, sosyalleşmeleri, iletişim içerisinde toplumun kültürüne adapte olabilmeleri ve kendilerini bulundukları yere ait hissetmeleri gibi tanımlamalarla ifade edilebilir.

ERKEN DÖNEMDE ARKADAŞLIKLARIN ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNE FAYDALARI

Araştırmalar, arkadaşlık kurmanın yedi yaşın altındaki çocuklar için önemli bir gelişim hedefi olduğunu gösteriyor. Erken dönemde arkadaşlıkların çocukların gelişimine oldukça önemli faydaları vardır. Okul öncesi ve erken okul yıllarında geliştirilen arkadaşlıklar, çocuklara sosyal, bilişsel, iletişimsel ve duygusal gelişimle ilgili becerileri öğrenip uygulayabilecekleri değerli bağlamlar sağlar.

Arkadaşlıkların çocuklara sağladığı faydalar hakkında benlik saygısını geliştirdiği, sosyal becerilerini artırdığı, empati yeteneğinin geliştiği, davranış kalıplarını öğrettiği söylenebilir.

BENLİK SAYGISI

Arkadaşlık kurmak çocuğun kendisini iyi hissetmesini sağlar. Yapılan araştırmalar, çocukluk arkadaşlıklarının çocukların kendileri hakkında bilgi edinmelerine ve olumlu bir benlik geliştirmelerine yardımcı olduğunu göstermektedir.

SOSYAL BECERİLERDE ARTIŞ

Çocuklar arkadaşları ile etkileşimde bulunduklarında, ikili ya da çoklu iletişimde etkileşim başlatma, hareket etme sırasına riayet etme, paylaşma, işbirliği yapma, çatışmaları çözme ve karşılıklı konuşmalar yapma gibi becerilerinde olumlu yönde artış olmaktadır. Eğlenirken, tartışırken ve birlikte oyun kurarken, gelecekteki her ilişki için temel beceriler üzerinde pratik yapma imkanı bulurlar.

EMPATİ KURABİLME

Empati kurabilme yetisi, başkalarının bizimkinden farklı düşünce ve duygulara sahip olduğunun anlaşılması durumudur. Başka birinin bakış açısını alabilmek ve onlarla empati kurabilmek için buna ihtiyacımız vardır. Empati, iletişim esnasında sözle söylenmeyen duyguların ipuçlarını okumayı içerir.

DAVRANIŞ KALIPLARI

Arkadaşlıklar bağlamında çocuklar, sağlıklı arkadaşlıklar için nezaket, uzlaşma, sıra bekleme, öz düzenleme, atılganlık, oyun kurabilme, özür dileme, yardım etme ve affetme gibi sosyal davranışların gerekli olduğunu öğrenirler. Araştırmalar, erken çocukluk dönemindeki sosyal ilişkilerin, yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha iyi duygusal zekaya yol açtığını göstermektedir.

ÇOCUĞUNUZA İYİ BİR ARKADAŞ OLUN

Çocuğunuz ile arkadaş olmak çocuğunuzun arkadaşının yerine geçmek şeklinde algılanmamalıdır. Çocuğunuza kendi sınırlarını belirlemeleri konusunda yardımcı olunmalıdır. Bazı araştırmalar çocukların arkadaşlıklarının temellerini ailelerindeki davranışlardan aldığı yönündedir. Bu da demek oluyor ki doğru davranışlar sergileyerek çocuğunuza doğru davranışı öğretebilirsiniz. Çocuklarınıza ilgi gösterebilir, onlarla oynayabilir, sıra alma etkinlikleri yapabilir, nezaket ve empati gösterebilir, duygular hakkında konuşabilirsiniz. Gerektiğinde özür dileyerek ve sıranızı bekleyerek çocuğunuza olumlu bir örnek olabilirsiniz.

ARKADAŞLARI İLE BULUŞMALAR DÜZENLEYİN

Çocuğunuzun yaşıtlarıyla geçireceği ortamlar ayarlayabilirsiniz. Çocuk iletişim kurmakta zorlanıyorsa, kendisine benzer ilgi alanlarına sahip yaşıtlarını bulmaya yardımcı olabilir ve etkinlik bulmalarına yardımcı olabilirsiniz.

ÇOCUĞUNUZU DESTEKLEYİN

Özellikle arkadaşlık becerilerini geliştirmekte olan çocuklar için aileden ya da öğretmenden gelen destek önemlidir. Çocuğunuzun ne kadar desteğe ihtiyacı olduğuna bağlı olarak, gerçek zamanlı olarak eşlik edebilir, rehberlik edebilir ya da uzaktan gözlemleyebilir ve gerekirse önerilerde bulunabilirsiniz.

ÇOCUKLARIN ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİNDE KENDİSİ OLARAK KALABİLMESİ

Çocuklardaki sosyalleşme becerilerinin başka çocuklarla kıyaslanmaması önemli bir konudur. Çocukların arkadaşlık ilişkilerinde kendisi olarak kalabilmesi, çocuğun kişilik gelişimi ve kendisine göre doğruyu bulması açısından desteklenmelidir. Kimi çocuklar dışa dönüktür ve çevrelerinde birçok arkadaşı olsun isterler, kimi çocuklar da birkaç arkadaş ile oynamaktan keyif alabilirler. Çocuklarda arkadaş ilişkilerinin önemi kadar çocuğun kişiliğine de önem verilmeli ve saygı gösterilmelidir.

ÇOCUKLARDA ARKADAŞ İLİŞKİLERİNİN ÖNEMİ

Çocuklarda Arkadaş İlişkilerinin Önemi ile ilgili olarak sizlere kısa ve öz bir şekilde bilgi sunmaya çalıştık. Çocuklarınızın arkadaşlık ilişkilerini anlayabilmeniz adına öncelikle empati özelliğini öne çıkarmanız ve bir çocuk gibi düşünmeniz gerekmektedir. Bunu sağlamanız hem sizlerin çocuğunuzu daha iyi anlamanıza hem de bu özelliğiniz ile birlikte çocuğunuzun arkadaş seçimlerinde karar vermenize fayda sağlayacaktır. Aksi halde bilinçsiz bir şekilde hareket etmeniz çocuğunuzun psikolojisini bozabileceği gibi onu içine kapanık ve yalnız bir birey haline gelmesine de neden olacaktır. Özellikle bu duruma alacağınız profesyonel bir aile terapisi sizlerin ve çocuğunuzun ilişki sistemleri için yararlı olacaktır.”