80 SENE ÖNCESİNİN AKSARAY’I

Bildiğiniz gibi bazen bu gazeteden haberleri sizlerle paylaşıyorum. Bugün yine bu gazeteden iktibas yaptım. Seksen sene evvelinde, tam da şubat ayında Aksaray Vilayeti’nin Meclis’inde pek çok konuda izahat yapılmıştır ve bunlar da Vilayet Gazetesi’nde yer almaktadır.

“Umuru Sıhhiye ve Hayriye” başlığı altındaki yazıdan çok şey öğreniyoruz. İlginizi çekeceğini düşündüğüm yazı aynen şöyledir:

“Şayan-ı iftihar ve şükran olan memleket hastanemiz günden güne tekemmül etmekte, iki sene Fransa’da tahsil ile meslekinde ihtisas peyda eden kıymetli hekimimiz Tahsin Bey elyevm hastane dahiliye mütehassısı ve ser tababetini ifa etmekte, dahiliye ve cerrahiye hususundaki ihtiyacı temin eylemekte bulunan etipbamız tarafından hastanenin bidayeti küşadı olan 15 kanunu evvel 928 tarihinden 929 senesi kanunu evvel gayesine kadar dahili 161 adet harici 79 adet 6 göz 19 nisaye 4 kanser 21 emrazı zöhreviye 44 mütenevvi hastalıklardan olmak üzere 334 hasta hastaneye kabul edilerek bunlardan 270 adedi iadei afiyetle hastaneden çıkarıldı ve 52 adedinin de vefat ettiği ve on beşinin tahtı tedavide bulunduğu 79 harici hastanın 48 adedine ameliyat yapılarak bunlardan badelameliye üçünün vefat ettiği vefat yüzde on olarak kabul edilmekte ve şu hesaba nazaran vefatın 33 olması lazım gelirken 52 olması hastaların düşünüş ve telakki ferki icabı olarak evlerinde en son dakikai maraz iyelerine kadar lakaydine vakit geçirmelerinden ve kaşeksi halini alarak ölümlerine ramak kalmış iken müracaat etmelerinden bir çoklarının da kimsesiz ve sefaleti fizyoloji neticesi olarak ezgin ve bitkin bir halde ya belediye veya diğer makama gönderilerek kabul olunan ve hastaneye girdiklerinin birinci ikinci en çok hastayı da terki hayat eden teşkil etmektedir. Yoksa hakiki vefat yüzde onu bulmamaktadır. Bundan başka 929 senesi zarfında hastane polikliniğine 1030 hasta müracaat ederek 81 adedi hastaneye alınmış diğerlerinin hastalıklarının derecesi izah ve tedavileri için muktezi tertibat ve reçeteleri ita kılınmıştır. Hastaneye giren sahibi servet hastalardan kararı dâhilinde 1022 lira alınmıştır. Kânunuevvel gayesine kadar hastanenin iaşesine 2012 lira 22 kuruş laboratuar ecza ve aleti cerrahiye sine 996 lira 31 kuruş teshinatına 681 lira. Teçhiz ve tekfin bedeline 70 lira melbusat ve mefruşatına 397 lira, kırtasiye ve müteferrikasına 294 lira 94 kuruş icarata 190 lira tamiratına 462 lira 84 kuruş etipba memurun ve müteahhidin maaş ve ücuratına 3880 lira 84 kuruş ki ceman 8975 lira 15 kuruş sarfiyat vuku bulmuştur.

Umuru sıhhiye faslında muharrer beş yüz lira neosalvarsaninmübayasına encümeni vilâyetçe karar verilerek Sıhhiye müdüriyetine tebliğ edilmiştir.

Netice

Meclisi umumi vilâyet mukarreratı bütçe mucibince hidematının tatbikatına dair arz olunan izahat hakkında lütfen tetkikat icrası ile beyanatı vakia hakkında ber mucibi kanun ittihazı karar olunmasını teklif ve rica ederim”.                                         

Encümen-i Vilâyetin mütalâanamesi:

Encümeni vilâyetçe tetkik ve tasdikine imkan bulunmadan meclisi umumi vilâyetin geçen sene tayin olunan müddetinden bir buçuk ay evvel fevkalade içtima etmesi hasebi ile vilâyetçe tanzim olunan 928 senesi hesabı katisinin tetkik ve tasdiki meclisi alice icra buyrulacağından encümenimizin mezkur hesabı kati hakkında bir diyeceği olmadığı 1 haziran 929 tarihinde işe başlayan encümeni daimi vilâyet kanunuevvel 929 gayesine kadar meclisi umumi mukarreratının tatbik ve icraatına mütedair ve idare-i hususiye-i vilâyet muamelâtı hakkında 327 adet karar ittihaz eylemiştir.