AKSARAY MÜCEVHER SANDIĞINDAN… -3-

ÖRESUN HAN

İpek Yolu güzergâhındaki kervansaraylardan birisi de şehre 20, Nevşehir'e 50 km mesafedeki Öresun Handır. Uzun yıllar atıl ve harap haldeki kervansarayın kubbesi çöktüğünden halk arasında «Tepesidelik Han» olarak da adlandırılmıştır. 2008 yılındaki arkeolojik kazılar neticesinde bulunan kitabesine göre Öresun Han 1188 yılında yaptırılmıştır. Bu da Anadolu'daki eski Selçuklu kervansarayı olduğunu göstermektedir. 800 yıl evvel Selçuklular döneminde kervanları, tüccarları ağırlayan Öresun Han, yakın bir zamanda restore edilerek tekrar hizmet vermeye başlamıştır.

ALAYHAN

Aksaray sınırları içerisindeki kervansaraylar birbirine çok benzemekle birlikte aynı zamanda farklı özellik ve güzelliğe sahiptirler. Şehre 35 km uzaktaki Alayhan da bu farklılık daha da ön plâna çıkar. Taçkapısının kilit taşındaki figür dünyanın hiçbir hanında bulunmayan bir figürdür. Çift gövdeli tek başlı arslan figürünün Kılıç Arslan emriyle yapıldığını kabul etmekle birlikte, doğunun ve batının birleştirildiği devlete atıfta bulunduğunu da kabul etmek makuldür. Merkeziyetçi ve yüce idealleri olan bir devletin kudretli hükümdarı II. Kılıç tarafından hazırlatılan bu figür ziyaretçilerini beklemektedir.

AKSARAY'IN YERALTI ŞEHİRLERİ

Doğa ile tarihin buluşmasına en iyi örneklerin bulunduğu şehirlerin başında Aksaray gelir. Peribacaları, vadileri ve yeraltı şehirleriyle ünlü Kapadokya yerli ve yabancı her turistin ilgisini çeker. Özellikle de doğal güzelliklerin gizemi cazibeyi artırır. Yeraltı şehirleri de en çok ilgi gören değerlerdir.  Son zamanlarda turistlerin en fazla ziyaret ettiği yeraltı şehirleri arasında SaratlıKırkgöz Yeraltı Şehri gelmektedir. Nevşehir'e 50, Aksaray'a 22 kilometre mesafede bulunan yeraltı şehri 2002 yılında hizmete girmiştir. Tuvalet, banyo, kiler ve toplam 40 odası bulunan yeraltı şehrinin Kapadokya Bölgesindeki benzerlerinden farklı olarak bir havalandırma sistemi bulunmaktadır. Yeraltı şehrinin 7 katlı olduğu tahmin ediliyor. Saratlı, Roma döneminden yaşam izlerini barındıran bir yerdir.

Bunun haricinde yine Saratlı'da İ.S. 250'li yıllarda kullanılan "Aziz Mercurius Yeraltı Şehri ve Kilisesi" bulunmaktadır. İsminin başında daha çok din adamları için kullanılan "Aziz" de olsa Mercurius'un komutan olduğu bilinmektedir.

Aksaray'daki diğer yeraltı şehirleri şunlardır:

Güzelyurt İlçesi'ne bağlı Gaziemir'deki Yeraltı Şehri, Gülağaç İlçesi'ne bağlı Gülpınar'da Çukurören Yeraltı Şehri, Gülağaç İlçesi'ne bağlı Bekarlar'da Yeraltı Şehri, Eskil İlçesi Eşmekaya Beldesi yakınlarındaki Erdoğdu Yeraltı Şehri.

Aksaray'da bu yeraltı şehirleri dışında Güzelyurt şehir merkezinde ve Manastır Vadisi'nde, Ortaköy Ozancık'ta ve TopakkayaUrumdüğün yeraltı şehirleri bulunmaktadır. Kapadokya Bölgesinde en çok yeraltı şehrine sahip olan Aksaray'da henüz ziyarete açılmamış yeraltı şehirleriyle beraber yirminin üzerinde yeraltı şehri bulunmaktadır.