AKSARAYDA ESKİ KASIMLAR -1-

Daha önce 90 küsur yıl evvelindeki Aksaray hakkında yazılar paylaşmıştım. Kaynağımızı takip edenler bilir ki Aksaray Vilayet Gazetesi’dir. 110 sayısı eski harfli Türkçe ile yazılmış olan gazetelerden günümüz Türkçesine çevirdiklerimi sizlerle paylaşıyorum fırsat buldukça. Genelde tematik olarak baksam da bazen de geçmiş aylardaki haberleri bir yazı içerisinde olduğu gibi nakletmeyi tercih ediyorum. Bu da haliyle 90 küsur yıl önce şehrin gündemini öğrenmemizi sağlıyor.

*

İlk olarak 10 Teşrinisani (Kasım) 1926 tarihli gazeteden alıntılar yapıyoruz:

Kasaba havadisleri

Memleketimizde maarifin tamimi ve maarife teşne olan milletimizin her ferdini okutmak üzere vali muhteremimiz Ziya Bey Efendi’nin himaye-i vilayet-penahilerinde   olarak küşad edildiğini tebşir ettiğimiz Halk Dershaneleri’ne bugüne kadar kaydedilen zatın adedi yirmi beşi tecavüz ettiğini memnuniyetle haber alınmıştır. Geceleri saat on yediden on dokuza kadar iki saat devam edecek olan dersler herkesin istifade edebileceği mahiyette olduğundan şimdiye kadar kaydedilen zevatı maarife karşı olan sevgi duygularından dolayı tebrik ederken muhterem halkımızın bu fırsatı kaçırmamalarını ve kayd için her gün maarif dairesine müracaatlarının kendi menfaatleri iktizasından bulunduğunu tekrar eder rağbetlerini dileriz.

Aksaray’ın Çimeli Uzartık Karyesi ile Çardak Karyeleri arasındaki Aksaray-Koçhisar şosesinin tesviyesi ikmal edilmiştir. Tesviye ettirilen şosenin tuli (uzunluğu) 35 kilometre olup köylerden şoseye kadar yollarda tesviye ettirileceği gibi Çimeli Yeni Köy’ün altından geçen yolun kışın fazla çamur yapması hasebiyle Çimeli Uzartık ile Yeni Köy arasındaki yolun Yeni Köy içerisinden diğer yolun da tesviye ettirileceği istihbar kılınmış bu hususta gayret sebk eden Merkez Takım Kumandanı Mülazım Mansur Bey’e çok teşekkür ederiz.

Aparan mevkiinden kasabaya kadar olan yol fena değil ise de kasabanın kenarındaki Hasas Mahallesi’nin medhali bozuk olduğundan mezkûr mahallin de belediyece tamir ve ıslahı muhterem ve gayyur (gayretli) reisimizin himmetlerinden bekleriz.

Teftiş

Vali Yusuf Ziya [Günar] Bey, Arapsun’daki köprü ve yol yapımı için teftiş niyetiyle azimet etmiştir.

Şehrimizdeki At Koşusu

Teşrinisani 1926 Cuma günü bayram gününe benzeyen neşeli ve sürurlu bir gündü. Çalınan davulların sesiyle sokağa dökülen halk at koşusuna gitmek üzere Yağ Pazarı’nda toplanmış olan otomobillere hücum ediyorlardı. Galbelikten? Otomobile binmek imkânı bulamayanlar da kasabanın dışarısına kadar giderek orada bekliyor ve geri dönen otomobilleri yarı yolda çeviriyorlardı. [Ulaşımdan dolayı koşu yarım saat sonra başlamıştır]

Dört metrelik bir yağlı direğe tırmanma yarışı yapılmış ve bu yarışı Aksaray’da mukim Nevşehirli saatçi Şaban Efendi kazanmıştır. (Bu anın fotoğrafı çekilmiş ama şimdilik elde yok)

Yağlı direk yarışına müteakip mukavemet koşusu başlamıştır. Bin sekiz yüz metrelik koşu mahalli üç defa devir olunmuş ve her defasında da Ereğli’den gelen Deli Mustafa nam şahsın atı birinci, kasabadan Efrayim Efendi’nin kıratı ikinci gelmiş. Alkışlardan sonra hakem heyeti tarafından ikramiyeleri takdim edilmiştir. Koşudan sonra pehlivan güreşleri yapılmıştır. Akşehir’den gelen pehlivanlarla Aksaray’ın köylerinden gelen pehlivanlar güreşmişlerdir.

Bu güreş müsabakasında cazgır olduğunu tahmin ettiğimiz Abdal Kara Mehmet’in duası herkesi güldürmüştür. Uzun müddet mübareze (uğraşı) devam etmiş ve netice alınamamıştır. Hakem heyeti de ikramiyeleri yarı yarıya taksim etmiştir.

Daha sonra heyecanlı ve gülünçlü (eğlenceli) merkep yarışı yapılmıştır. Bu yarışın özelliği şudur ki, en tembel ve en haylaz olan merkep yarışmayı kazanacaktır. Yani sonuncu gelen merkep sahibi kazanacaktır. Aksaraylı perukâr (berber) çırağı Musa’nın rakibi yarışmayı sonuncu tamamladığı için kazanmış ve ikramiyesini almıştır.

İzleyicilerin beğeniyle izlediği yüz metre mesafeli çuval yarışıyla sona ermiştir.

Nafia müdürlüğüne ait otomobil yarış alanındaki sandalye ve çadırları saat yirmi ikide getirmiştir.