AKSARAYLILAR ve NEVŞEHİRLİLER

Komşu vilayetlerimizden olan Nevşehir’le bağlantımız çok uzun seneler öncesine dayanır. Nevşehirli Damat Sadrazam İbrahim Paşa’nın hayatını araştırdığım zamanlarda da Aksaray ile Nevşehir arasında yakınlık olduğunu görmüştüm. Sonraki senelerde daha çok ticarî bir bağ vardır iki şehir arasında. Cumhuriyetin ilk yıllarında Aksaray vilayet iken Nevşehir kazaydı. Sonraki yıllarda durum değişti. Aksaray’ı 1933’te kaza rütbesine düşürdüler. 1954’te Nevşehir’i il yapan Menderes hükümeti aynı dönemde Kırşehir’e ceza kesmişti. Bu süreçte Aksaraylıların elbette kaybettikleri vilayetliği gözetliyor olduğu aşikardır.

İşte yakın dönemde farklı statüleri yaşayan iki vilayetin 1926’daki bir bağlantısından bahsetmek isterim. Aksaray dönemine göre bölgenin parlayan bir yıldızıdır. Elektiriğe kavuşmuştur. Civardaki yerler geceleri karanlıktayken Aksaray elektrik sayesinde “nurlu” bir şehir olmuştur. Nevşehir de bu teknolojiyle tanışmak için Aksaray’ın kendilerine elektrik satmasını ister. Meselenin takibi içinNevşehir heyeti namınaErkan-ı Harbiye Mirlivalığı’ndan Mütekait Ahmet Hakkı şehre gelir ve aşağıdaki konuşmayı yapar.

“Muhterem Aksaraylılar’a

Tarih kadimi parlak, kıymet ve istidat tabiyesi pek feyizli iken Osmanlı devrinde bilvücuh  ihmal edilmiş olan Aksaray’ın devri cumhuriyetimizin bahşettiği füyuzat ve inkışaf sayesinde birdenbire nura müstağrak olması ve bunları ilk meşa’(duyulan) ve maddeten hayatı demek olan un fabrikasının sürat-ı berkiye ile vücuda gelmesi Aksarayın pek yakın bir istikbalde istidat fıtratıyla mütenasip bir darü’l-saade halini iktisap edeceğine delil aleni ve katidir. Binaenaleyh resm-i küşad gününden şeref müşahedesiyle müşerref olduğumuz bu pek muhteşem asar-ı aliyeyi yaratmakta başta mebus muhterem Vehbi Beyefendi’nin pek kudretli ve kıymetli delaleti ve Vali Ziya Beyefendi’nin de yılmaz sa’i (çalışması) ve gayreti pek yüksek azm-i milliniz semeresi olarak göstermeğe muvaffak olduğunuz iş bu harikadan dolayı en har ve samimi tebriklerimizi arz ve takdim ederken, bunun bizim gibi komşularınız için şayan-ı emsal bir numune-i fevkalade teşkil etmesi ve istihsal eylediğiniz elektrik kudretinden Nevşehirimiz’in de istifadesine latif müsaade buyuracakları vaadinde bulunulması itibariyle namütenahi fahr ve şükran işe memleketimize avdet eyliyoruz. Arz-ı veda ile beraber daima bu misalli muvaffakiyetlerinizi temenni eder, tekrarıyla yüksek hürmetlerimizi takdim ile kesb-i şeref eyleriz muhterem kardeşlerimiz.”

            Maalesef elektrik başka bir şehre yetecek miktarda olmadığından uzun süre Nevşehir elektriğe kavuşamaz. 1938’de Niğde’ye aynı sene Nevşehir de elektrikle tanışır.