AZM-İ MİLLÎ T.A.Ş. -2-

Köylüyü korumak, çiftçiliği yükseltmek ve istihsali kıymetlendirmek Cumhuriyet’in birinci işi ve baş dileği olmuştur. Bu dileğini gerçekleştirmek için köylüye, para, tohum, alet tedarikine tohum ıslahına, tarıma zarar veren hayvanlarla mücadele işlerine önem verilecektir.

Tarım alanında aşar vergisi kaldırılmış, çiftçiye tarım marinaları ve kredi konusunda destekler sağlanmış, ulaştırma politikaları ile tarımsal ürünlerin pazarlanma imkânı artmış ve ekilen tarım arazisi 6 milyon hektardan 8 milyon hektara çıkmıştır. Sanayi alanında 1923-1930 dönemindeki durgunluk 1934’den itibaren devletçi uygulamalarla atlatılarak büyük yatırımlar başarı ile tamamlanmıştır. Atatürk döneminde sanayi sektörü GSMH’dan aldığı payın % 13.2’den % 16.4’e çıkmasıyla en fazla gelişme kaydeden sektör olmuştur.

Türkiye ekonomisinin hazırlıkları, Cumhuriyet kurulmadan, Kurtuluş Savaşı tamamlanır tamamlanmaz başlamıştır.

Cumhuriyetin ilk yıllarında iktisadi kulvarda en önemli gelişmelerden birisi İzmir İktisat Kongresi’dir. İzmir iktisat Kongresi, Lozan Barış Konferansı’na ara verildiği zaman 17 Şubat - 4 Mart 1923 tarihleri arasında, sanayici, toprak sahipleri, tüccar ve isçi sektörlerinin oluşturduğu 4 gruptan, 1135 delege ile toplanmıştır . Yeni Türkiye Cumhuriyeti ekonomik prangalara boyun eğmeyeceğini bildirerek Lozan Konferansı’nda ısrar etmiş ve ara verilmesi sonucunda, kongrede de bu tutumundan ödün vermeyeceği konusunu ifade etmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk ise açılış konuşmasında kongrenin önemine şu sözlerle dikkat çekiyordu:

“Efendiler, Heyet-i Aliye’nizin bugün akdetmiş olduğu Türkiye iktisat Kongresi çok mühimdir. Çok tarihidir. Nasıl ki Erzurum Kongresi felaket noktasına gelmiş olan bu milleti kurtarmak hususunda Misak- ı Milli’nin ve Teşkilat-ı Esasiye Kanunun ilk temel taşlarını tedarik hususunda amil olmuş, müessir olmuş, müteşebbis olmuş ve bundan dolayı tarihimizde, tarih-i milletimizde en kıymetli ve en yüksek hatırayı ihraz etmiş ise, Kongreniz dahi milletin ve memleketin hayat ve halas-ı hakikisini temine medar olacak düsturun temel taşlarını ve esaslarını ihraz edip ortaya koymak suretiyle tarihte en büyük namı ve çok kıymetli bir hatırayı ihraz edecektir. ”

Kongre sonunda özetle şu kararlar alınmıştır:

1) Milli sanayi geliştirmek için bir kanun hazırlanması,

2) Gümrük Kanunu değiştirilerek sanayinin korunması,

3) Yerli üreticiye yurt içi kara ve deniz ulaştırmasında ucuz tarife uygulanması,

4) Sanayicilere ucuz kuruluş ve isletme sermayesi sağlanarak kredi imkânlarının arttırılması,

5) Teknik eğitim düzeyinin yükseltilerek gerekli teknik elemanların en kısa sürede yetiştirilmesi,

6) Madenlerin milli üretime dönük bir şekilde isletilmesi,

7) Yabancı sermayenin, memleketin ham maddelerini, ticaret ve sanayini kendi tekeline almadan, hükümetle ortaklaşa yatırım yapması,

8) Anonim şirketlerin kurulmalarının kolaylaştırılması,

9) Milli bankaların kurulması,

10) Demiryolu yapımının bir programa bağlanması,

11) Vergilerin düzeltilmesi, aşarın kaldırılması,

12) Amele yerine isçi tabirinin kullanılması,

13) Tarım kesimi dışında günlük çalışma süresinin 8 saat olması,

14) Asgari ücretlerin sendikalar kuruluncaya kadar üç ayda bir isçi temsilcileri huzurunda belediye meclislerince tespiti,

15) İsçi ücretlerinin muntazaman ve parayla ödenmesi,

16) Tarım kesiminde eğitime önem verilmesi,

17) Reji idare ve usulünün kaldırılması,

18) Ormanların korunması ve yeniden arazinin orman haline getirilmesi,

19) Hayvancılığın geliştirilmesi,

20) Ziraat Bankası Kanununun değiştirilmesi, zirai kredinin arttırılması,

21) Tarımda makineleşmenin teşviki ve yurdumuz şartlarına en uygun olan makinelerin alınması,

22) Asayişin sağlanması.