ERVAH’TA MEZAR TAŞLARI HASSASİYETİ

TBMM internet sitesinde araştırma yaparken Temsilciler Meclisi’nde 1961 tarihli Aksaray’la alakalı bir kayıt gördüm. İçeriğini okuyunca heyecanlandım.  “Ervah” mezarlığından geçirilmesi kararlaştırılan su kanalı istikametine düşen tarihî mezarların, bozulmadan başka bir yere nakli, muhafazası tedbirlerinin düşünülüp düşünülmediğine dair Nafıa ve Maarif vekillerinden “yazılı” olarak cevap isteyen Temsilciler Meclisi Üyesi Hüseyin Ulusoy’dur. Bayındırlık Bakanı Prof. Dr. Mukbil Gökdoğan’ın konu hakkındaki 22 Mayıs 1961 tarihli cevabına zerre müdahale etmeden naklediyorum:

T. C.Bayındırlık Bakanlığı 22.5.1961

Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü/Hususi100.6/597

Öz: S. Hüseyin Ulusoy'un yazılı soru önergesi Hk.

Temsilciler Meclisi Başkanlığına

Umumi Kâtiplik Kanunlar Müdürlüğü ifadeli 614 - 60976/7 - 41 sayılı yazıları K:

Temsilciler Meclisi Üyesi Sayın Hüseyin Ulusoy tarafından, Niğde-Aksaray sol sahil sulaması inşaatı dolayısıyla ana kanal güzergâhına isabet eden Ervah Mezarlığı içerisindeki mezarların, bozulmadan başka bir yere nakli ve orada idamesi tedbirlerinin düşünülüp düşünülmediği yolunda vâki yazılı sorusu aşağıda cevaplandırılmıştır:

1. İş hakkında bilgi:

Aksaray sol sahil sulaması 2.630 hektar arazinin sulanması maksadiyle3. 978 000 lirayaihaleedilmiştir. Bu sulama şebekesinin 14.5 Km.tulünde olan ana kanalı, başka hiçbir imkânolmadığı cihetle, bizzarur, bahis konusu mezarIık içerisinden geçmektedir. Mezarlık, kanalın1+750 ve 2+950 Km. leri arasında 1 200 m.tul boyunca yer almaktadır.

2. İnşaata takaddüm eden durum:

Güzergâhı mezarlığa isabet eden ana kanaIın inşası için 25 m. lik bir şeridin istimlâkinezaruret hâsıl olmuş ve bu şerit içerisinde kalan mezarların, sahipleri veya belediyece kaldırılması hususu, 4.5.1961 günü kaymakamlığa «acele» kaydiyle ve durumun, belediye hoparlörü ile ilân edilmesi isteği ilebildirilmiştir.Bunun üzerine bir kısım mezarın, sahipleri tarafından güzergâh haricine nakledildiği ve fakat, diğer bir kısmının nakledilmediği müşahede olunmuştur. Bilâhara işbu mezarların nakliiçin lüzumlu masrafların DSÎ Umum Müdürlüğünce karşılanacağı hususunun Aksaray Belediye Reisliğine duyurulması hususu, ilgili Bölge Müdürlüğünden istenmiştir.

3. Bugünkü durum:

Bizim tetkiklerimize göre, güzergâh boyunca tarihe ışık tutacak mahiyette mezar burunmamaktadır. Ancak, güzergâh haricinde ve takriben Km. 2+350 de, kanal güzergâhına 40 m.mesafede harap bir türbe vardır. Bu türbe, inşaatımız dolayısiyle her hangi bir suretle zararamâruz değildir. Güzergâh üstüne rastlıyan hertürlü mezarın belediyece nakli ve bundan dolayı doğacak ödemelerin DSÎ Umum Müdürlüğü tarafından karşılanması kararlaştırılmış olupbu ameliyenin hitamına kadar mezarlık kısmına isabet eden inşaata başlanılmıyacağı ve inşaat esnasında, durumun ciddiyetiyle mütenasipşekilde hareket edileceği keza kararlaştırılmıştır.

Durum bilgilerine saygı ile arz olunur.

Bayındırlık Bakanı

Prof. Dr. Mukbil Gökdoğan

***

Geçenlerde iş çıkışı eve biraz uzun yoldan gideyim istedim. Maksadım hareket, yürümekti. Zamanında bazı konularda ikaz ettiğim ve yanlış anlaşılmaktan imtina ettiğimden ısrarcı olmadığım birisiyle karşılaştım. Birkaç cümle selam/kelam derken “dediğine geldik, bahsettiğin kişinin ne kadar boş olduğunu anladık” dedi. Oldukça şaşırdım. Zira o zaman “devletin, milletin parasıyla ve başka imkânlarıyla parlatmaya çalıştığınız bu tipten bir şey olmaz. Sütçü beygirinden nasıl yarış atı olmazsa bundan da olmaz” demiştim. Bahsettiğimiz genç sayılacak arkadaşın ilmî gibi gördükleri kitaplarını birazcık mukayeseli ve eleştirel okusalardı, paraya aşırı tamah ettiğini fark etmiş olsalardı şimdi sınırsız verilen destekten dolayı vebal altında kalıp kalmadıklarının hesabını yapmayacaklar ve vicdanen rahat olacaklardı. Bu satırları okuyanlardan şimdi yetkili olan ya da dünün yetkilileri başka vakit yine yetkili ve etkili olduklarında ilmin namusunu düşünüp, memleketine adam gibi hizmet edenlere, gerçekten araştırma yapanlara destek olsunlar. Ya değilse böyle bin pişman olurlar.