Tüketicinin korunması hususunda mecliste konuşma yaptı

Ahilik geleneğinin devamı olarak Türkiye'de, cumhuriyet döneminde dolaylı da olsa tüketicileri koruyan bazı yasalar yürürlüğe girmiş, devletin, tüketicileri korumasının Anayasal bir görev olduğu 1982 Anayasası'nın 172'nci maddesinde yer almıştır. İlerleyen süreçte ise değişen ve gelişen satış teknikleriyle büyüyen ve kurumsallaşan firmalar karşısında uygulanan genel hukuk kuralları tüketicileri koruma konusunda yetersiz kalmış ve 1995 yılında yürürlüğe giren 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'la tüketicileri koruma altına alan özel bir yasayla önemli bir mesafe kazanılmıştır. 4077 sayılı Kanun'da 2003 yılında kapsamlı bir değişikliğe gidilerek tüketicilere yeni haklar sağlanmış, 2014 yılında ise söz konusu kanun yürürlükten kaldırılarak tüketicilerin korunma alanını genişleten 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Ancak gelinen süreçte tüketicinin korunması konusunun çok dinamik bir alan olması, ülkemizde ve dünyada ticaret hayatında çok hızlı bir değişim ve gelişim yaşanması nedeniyle mevcut 6502 sayılı Kanun'da değişikliğe gidilme ihtiyacı doğmuştur. Tüketicinin korunmasına yönelik yasal mevzuatın öncelikli amacı, toplum yararını gözetmek ve tüketici haklarını yasal güvence altına almaktır.

Düzenlenen teklifin 10'uncu maddesinde tüketicilerin firmaların doğru ve güncel yetkili servis istasyonu bilgilerine ulaşabilmeleri, herhangi bir aldatıcı uygulama nedeniyle mağdur olmamaları amacıyla üretici ve ithalatçılara, tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgilerini Ticaret Bakanlığınca kurulan sisteme kaydetme zorunluluğu getirilmektedir.

12'nci maddeyle tüketici uyuşmazlıklarının adil, hızlı, basit ve olabilecek en az masrafla çözüme bağlanması amacıyla kolay ulaşılabilir şekilde yargı dışı karar merci olarak tüketici hakem heyetleri teşkil edilmiştir. Tüketici hakem heyetleri kuruldukları 1995 yılından bugüne yaklaşık 16 milyon başvuruyu karara bağlayarak ülkemiz yargı teşkilatının üzerindeki iş yükünü önemli ölçüde azaltmıştır. 2021 yılında ise tüketiciler ile satıcı veya sağlayıcılar arasında yaşanan uyuşmazlıkların çözüme ulaştırılması için tüketici hakem heyetlerine 537.479 başvuru yapılmıştır, yapılan başvuruların ekonomik değeri ise 870 milyon liraya ulaşmıştır. Yapılan düzenlemeyle hakem heyetlerinin daha profesyonel bir merkez olarak tüketicinin korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğüne bağlı olarak yetki alanının belirlenmesi düzenlenmiştir.

13'üncü maddeyle de hakem heyetlerinin kesin karar alma yetkisi tekrar düzenlenmiştir. 2022 yılı itibarıyla değeri 15.430 liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetleri görevliyken yapılan değişiklikle daha fazla sayıda uyuşmazlığın hızlı, basit ve olabilecek en az masrafla çözüme bağlanması amacıyla parasal değer 30 bin Türk lirasına yükseltilmiştir.”