ÇANAKKALE GEÇİLMEZ -3-

Bu sonuç karşısında İngiliz parlamentosuna hesap veren komutanlardan General Hamilton şu sözleri söyleyecektir:

       “Lordlarım, biz görevimizi yaptık. Binlerce mermi attık. Yaptığımız hesaba göre Gelibolu Yarımadası’nı 1 inç (2,5cm) kalınlığında bir levhayla kaplayacak kadar mermi attık. Ancak ne yazık ki, karşımızda ölüme koşan bir Türk askeri ve çok iyi sevk ve idare eden bir komuta heyeti vardı. Biz ne yapabilirdik. ”

       Yine sonucu değerlendiren Churchill:

       “Şu an mağlubiyeti bütün damarlarımda hissetmekteyim. Çok üzgünüm!... Oldukça mutluydum, umutluydum. Daha düne kadar Çanakkale bizimdir! diyordum. Çünkü bu savaşı kazanmak için; askeri, parayı, cephaneyi, her şeyi hesaplamıştım. Hepsinde çok üstündük. Mutlaka yenecektik. Yalnız bir tek şeyi hesaba katmamışız... Mustafa Kemal’i... Bağrımda İngiliz gururu olmazsa, Türkleri alınlarından öpmek, onları ayakta alkışlamak isterdim.”

       Üçüncü olarak kürsüye çıkan birinci filo komutanı Lord Fisher :

       “Kahrolsun!... Bu Çanakkale hepimizin mezarı olacak bir yer... Askerlik hayatım boyunca böyle bir durumla karşılaşmadım. Niçin mağlup olduğumuzu soruyorsunuz... Bütün açıklığıyla gerçeği  bildirmek isterim: “Çok cesur savaşan,  mükemmel sevk ve idare edilen  bir ordunun ve  Mustafa Kemal gibi dahi bir komutanın karşısında bulunuyoruz. Bunu hiçbir zaman unutmayacağım. ”

       Kürsüye büyük bir mahcubiyetle çıkan Lord Kichener:

       “Kaderde mağlubiyet varmış ne diyeyim, boğazım düğümlendi, daha fazla konuşamayacağım. Nerden çıktın be Mustafa Kemal!.. Çok mutluydum senle karşılaşmadan önce .”

       Son kez söz alan Amiral Carden   parlamenterlerin hoşuna gitmeyeceğini çok iyi bilmesine rağmen  o meşhur İngiliz gururunu ayaklar altına alarak şu gerçeği haykırmaktan kendini alamamıştır: “Beyler! Meğer gördüğümüz tatlı bir rüya imiş. Anladım dostlarım, anladım... Bir Türk dünyaya bedelmiş..”  

       Gerçekten bu zafer İngiliz Başbakanı  Loyd George’a “Yüzyıllar nadir olarak dahi yetiştirir. Şu talihsizliğimize bakın ki, o da Türklere nasip oldu.” dedirtecek kadar büyük bir zaferdir. Bir hafta içinde İstanbul’da Türk kahvesini içmeyi planlayan mağrur İngilizler, hiç hesapta olmayan Mustafa Kemal gibi çağları aşan bir dahi karşısında çaresizliklerini bu şekilde dile getiriyorlardı. Askerlik sanatının bütün stratejilerini olağan üstü bir ustalıkla sergileyen Mustafa Kemal, hiç kimsenin hayal bile edemeyeceği büyük bir zaferin yaratıcısı olmuş ve bir mucizeyi gerçekleştirmiştir.

       Deniz ve Kara Muharebeleri'nden oluşan Çanakkale Savaşları sonuçları ve bugüne dek ulaşan etkileri açısından, Türk ve dünya tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Bu sonuç ve etkileri şu başlıklar altında toplayabiliriz:

       *      Çanakkale savaşlarının sürdüğü dönemde İtilaf devletleri tarafından Osmanlı Devleti’nin paylaşılması kapsamında İtalya’ya bazı topraklar vadedilerek bu ülkenin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na savaş açması sağlanmıştır. İtilaf devletlerinin Çanakkale’deki başarısızlığı, Bulgaristan’ı İttifak devletleri safında yer almaya itmiş böylece Almanya ile Osmanlı Devleti arasında  bir köprü kurulmuş oldu. Bu durum savaşın en az iki yıl daha uzamasına, Rusya’nın İtilaf devletleri ile ilişki kuramamasına, Rusya’daki mali bunalım ile iç huzursuzluğun artarak en sonunda Bolşevik İhtilali’nin çıkmasına yol açmıştır.

       *      Çanakkale zaferinin Osmanlı Devleti üzerindeki etkisine gelince, bu zaferle Osmanlı Devleti “Hasta Adam” imajını silmiş ve Türk ordusu da Balkan Harbi yenilgisinin ezikliğini üzerinden atmıştır. Eğer Çanakkale geçilseydi, Osmanlı Devleti daha savaşın başında çöker, Anadolu kısa zamanda işgal edilerek parçalanır, Türklerin durumu Sevr’de öngörülenden çok daha kötü olurdu.