Kadir Gecesi

Kadir (kadr) ke­li­me­si 'hüküm, şeref, güç, yü­ce­lik' gibi an­lam­la­ra gelir. “ley­le­tü’l-Kadr” şek­lin­de Kur’ân-ı Kerîm’in in­di­ril­di­ği ge­ce­nin adı ola­rak kul­la­nı­lır. Aynı adı ta­şı­yan 97. sûre bu ge­ce­nin fa­zi­le­ti hak­kın­da nâzil ol­muş­tur.
Sû­re­de Kur’an’ın Kadir ge­ce­sin­de in­di­ril­di­ği ve sözü edi­len ge­ce­nin bin aydan daha ha­yır­lı ol­du­ğu be­lir­ti­lir.
Mü­fes­sir­ler ha­yır­lı ola­nın bu ge­ce­de ya­pı­lan amel ol­du­ğu­nu, bin ayın ise için­de Kadir ge­ce­si­nin bu­lun­ma­dı­ğı bir sü­re­yi ifade et­ti­ği­ni be­lir­tir­ler (Ta­be­rî, XV, 339).
Allah’ın in­san­la­ra pey­gam­ber­ler va­sı­ta­sıy­la son hi­ta­bı ve nihaî me­sa­jı olan Kur’an’ı in­dir­me­si in­san­lı­ğın hi­da­ye­tin­de bir dönüm nok­ta­sı teş­kil et­ti­ği için bu ola­yın ger­çek­leş­ti­ği gece özel bir anlam taşır. Kadir ge­ce­si­nin öne­mi­ne işa­ret eden bir ha­dis­te, ön­ce­ki üm­met­le­rin uzun ömür­lü ol­ma­la­rı se­be­biy­le fazla sevap ka­zan­ma im­kâ­nı­na sahip bu­lun­ma­la­rı­na kar­şı­lık müs­lü­man­la­ra Kadir ge­ce­si­nin ve­ril­di­ği be­lir­ti­lir (el-Mu­vatta, “İtikâf”, 15). Kadr sû­re­sin­de bil­di­ril­di­ği­ne göre bu ge­ce­de Allah’ın iz­niy­le me­lek­ler ve Ceb­râ­il yer­yü­zü­ne iner ve gece bo­yun­ca yer­yü­zü­ne barış ve esen­lik hâkim olur.
Kadr sû­re­sin­de ve­ri­len bil­gi­ler,
Kur’an’ın ra­ma­zan ayın­da (el-Ba­ka­ra 2/185) ve bütün hik­met­li iş­le­rin ka­rar­laş­tı­rıl­dı­ğı mü­ba­rek bir ge­ce­de (ed-Du­hân 44/3-4) in­di­ril­di­ği­ne dair âyet­ler­le bir­lik­te ele alın­dı­ğın­da Kadir ge­ce­si­nin ra­ma­zan ayı için­de bu­lun­du­ğu so­nu­cu or­ta­ya çıkar.
Bu ge­ce­nin daha çok ra­ma­za­ın son on veya yedi gü­nün­de­ki tekli ge­ce­ler­de aran­ma­sı ge­rek­ti­ği­ne dair ha­dis­ler (Bu­hâ­rî, “Fazlü ley­le­ti’l-kadr”, 2-3; Müs­lim, “Sıyâm”, 205-220) ge­ce­nin tes­bi­tiy­le il­gi­li bazı ipuç­la­rı ver­mek­te­dir. Bu hu­sus­ta sa­hâ­be­den gelen ri­va­yet­ler­de en çok ra­ma­za­nın 27. ge­ce­si öne çı­kı­yor­sa da (Müs­lim) bu ri­va­yet­ler ih­ti­lâf­lı ol­du­ğun­dan ke­sin­lik ifade et­me­mek­te­dir.
Bazı na­kil­ler­de Hz. Pey­gam­ber’in Kadir ge­ce­si­nin vak­ti­ni haber ver­me­ye te­şeb­büs et­ti­ği, ancak o sı­ra­da bir ko­nu­da an­laş­maz­lı­ğa düşen iki sa­hâ­bî­nin Re­sû­lul­lah’a baş­vur­ma­sı üze­ri­ne buna fır­sat bu­la­ma­dı­ğı, daha sonra da ko­nu­nun zih­nin­den si­lin­di­ği bil­di­ri­lir
Kadir ge­ce­si­nin kesin ola­rak be­lir­len­me­me­si­nin hik­me­ti üze­rin­de duran âlim­ler, bu du­ru­mun ge­ce­nin fey­zin­den is­ti­fa­de etmek için daha uygun ol­du­ğu­nu söy­le­miş­ler­dir. Zira Kadir ge­ce­si­nin bil­di­ril­me­si ha­lin­de müs­lü­man­lar sa­de­ce o ge­ce­yi ihya et­mek­le ye­ti­ne­bi­lir­ler­di. Hal­bu­ki kısmî be­lir­siz­lik sa­ye­sin­de mü­min­le­rin Kadir ge­ce­si ümi­diy­le bütün ra­ma­zan ge­ce­le­ri­ni iba­det şuuru içe­ri­sin­de ge­çir­me­le­ri söz ko­nu­su­dur. Ay­rı­ca Kadir ge­ce­si­nin bil­di­ril­me­me­si yo­luy­la müs­lü­man­la­rın bi­le­rek ona say­gı­sız­lık gös­ter­me­le­ri veya tâ­zim­de aşı­rı­ya kaç­ma­la­rı ön­len­miş olur.
İna­na­rak ve mü­kâ­fa­tı­nı Allah’tan bek­le­ye­rek Kadir ge­ce­si­ni ihyâ eden­le­rin geç­miş gü­nah­la­rı­nın af­fe­di­le­ce­ği müj­de­len­miş­tir.
(Bu­hâ­rî, “Fazlü ley­le­ti’l-kadr”, 1; Müs­lim, “Salâtü’l-mü­sâ­fi­rîn”, 175-176).
Ra­ma­za­nın son on gü­nü­ne gi­ril­di­ğin­de Hz. Pey­gam­ber dün­ye­vî iş­ler­den uzak­la­şıp i‘ti­kâ­fa çe­ki­lir, ge­ce­le­ri daha çok iba­det ve te­fek­kür­le ge­çir­di­ği gibi aile­si­ni de uya­nık tu­tar­dı.
Bir ha­dis­te Re­sûl-i Ekrem’in Kadir ge­ce­sin­de, “Al­la­hım! Sen af­fe­di­ci­sin, affı se­ver­sin, beni de affet!” şek­lin­de dua edil­me­si­ni tav­si­ye et­ti­ği be­lir­ti­lir (Tir­mi­zî, “Daavât”, 84; İbn Mâce, “Duâ”, 5).
Bu se­bep­le müs­lü­man­lar, ra­ma­zan ayı­nın son on ge­ce­si­ni ve özel­lik­le âlim­le­rin ço­ğun­lu­ğu­nun işa­ret et­ti­ği 27. ge­ce­yi, kul­luk bi­lin­ci için­de iba­det ede­rek ve geç­miş­te yap­tık­la­rı ha­ta­la­rı bir daha tek­rar­la­ma­ma­ya kesin karar ve­re­rek ge­çir­me­ye özen gös­te­rir­ler.
Kadir Su­re­si Oku­nu­şu
Bis­mil­la­hir­rah­mâ­nir­ra­hîm.
-İnna en­zel­na­hü fiy ley­le­til­kadr
-Ve ma ed­ra­ke ma ley­le­tül­kadr
-Ley­le­tül­kad­ri hay­rüm min elfi şehr
-Te­nez­ze­lül­me­la­ike­tü ver­ru­hu fiyha bi­iz­ni rab­bi­him min külli emr
-Se­la­mün hiye hatta matle'ıl­fecr
Biz o (Kur'ân)nu Kadir ge­ce­sin­de in­dir­dik.
-Ka­dir ge­ce­si­nin ne ol­du­ğu­nu sen ne­re­den bi­le­cek­sin?
-Ka­dir ge­ce­si bin aydan daha ha­yır­lı­dır.
-Me­lek­ler ve Ruh (Ceb­ra­il veya Ruh adın­da­ki melek) o gece Rab­le­ri­nin iz­niy­le, her iş için iner­ler.
-O gece, tan­ye­ri ağa­rın­ca­ya kadar süren bir se­lâ­met­tir.
Sa­da­kal­la­hü­la­zim.