Nevruzumuz kutlu olsun

O ta­rih­ten cum­hu­ri­yet dö­ne­mi­ne kadar ku­ru­lan Ka­ra­ko­yun­lu­lar, Ak­ko­yun­lu­lar, Ana­do­lu Sel­çuk­lu­la­rı ve Os­man­lı­lar gibi Türk dev­let­le­rin­de resmi yıl­ba­şı ola­rak kabul gör­müş­tür. Dev­let ve saray adet­le­ri ara­sı­na gi­re­rek res­mi­yet ka­zan­mış, nev­ruz gü­nün­de başta hü­küm­dar­lar olmak üzere dev­let ri­ca­li­ne ar­ma­ğan­lar ve­ril­me­si ve alın­ma­sı adet ol­muş­tur. Bu ar­ma­ğan­la­ra “Nev­ru­zi­ye Piş­he­si” de­nil­miş­tir.
Nev­ruz, Cum­hu­ri­ye­tin ilk yıl­la­rın­da da resmi bay­ram ola­rak büyük tö­ren­ler­le kut­lan­mış­tır. 1925 yı­lın­da An­ka­ra’da nev­ruz mü­na­se­be­tiy­le Ata­türk’ün hu­zu­run­da ya­pı­lan bir resmi ge­çit­te as­ke­ri kı­ta­lar baş­la­rın­da “ gök san­cak­lar, al san­cak­lar” ol­du­ğu halde yü­rü­müş­tür. 1925 yı­lın­da mi­la­di tak­vi­min ka­bu­lüy­le nev­ruz yıl­ba­şı ol­mak­tan çık­mış­tır.
Halk ara­sın­da bugün bütün var­lık­la­rın Allah’a secde et­ti­ği inan­cı yay­gın­dır. Bu günde bir yıl­lık rız­kın tayin edil­di­ği dü­şün­ce­siy­le evler bo­ya­nır, sof­ra­lar yi­ye­cek­ler­le do­na­nır, suç­lar ba­ğış­la­nır ve küs­ler ba­rı­şır­dı. Yine bu günde yö­re­le­re göre cirit oyun­la­rı, ma­hal­li oyun­lar, kı­lıç-kal­kan oyun­la­rı ve daha başka oyun­lar ser­gi­le­nir, genç kız­lar ve er­kek­ler niyet tu­tar­lar, ni­yet­le­ri çı­kar­sa, ge­lecek nev­ruz’da kes­mek üzere kur­ban adar­lar­dı. Eğ­len­ce, zi­ya­fet ve he­di­ye da­ğıt­ma gibi et­kin­lik­ler­den başka nev­ruz’da ya­pı­lan bir başka et­kin­lik de şa­ir­le­rin pa­di­şah­la­ra veya diğer dev­let bü­yük­le­ri­ne sun­duk­la­rı Nev­ru­zi­ye de­ni­len şi­ir­ler­dir.
Özel­lik­le Orta Ana­do­lu’da nev­ruz, “Mart do­ku­zu” ola­rak bi­li­nir. Diğer böl­ge­ler­de ol­du­ğu gibi 22 mart sa­ba­hı ol­duk­ça erken kal­kı­lır, me­zar­lar zi­ya­ret edi­lir, niyet tu­tu­lur. Ni­yet­le­necek kişi me­zar­lar­dan birer taş ala­rak kırka ta­mam­lar. Bir tor­ba­ya koyup niyet tut­tuk­tan sonra evine asar ve bir yıl bek­ler, niyet kabul olur­sa taş­la­rın kırk­bir adet ola­ca­ğı­na ina­nı­lır. Bir da­ha­ki mart do­ku­zu’nda niyet kabul olsa da ol­ma­sa da taş­lar iade edi­lir. Zi­ya­ret­ler­den sonra çe­şit­li ye­mek­ler ye­ni­lir, oyun­lar oy­na­nır, di­lek­ler tu­tu­lur, eğ­len­ce­ler dü­zen­le­nir, büyük ateş­ler ya­kı­lır.
Türk top­lu­luk­la­rı­nın hepsi de nev­ruz ge­le­ne­ği­ni canlı ola­rak gü­nü­mü­ze kadar ya­şat­mış­lar­dır. Nev­ruz, yu­ka­rı­da de­ği­nil­di­ği gibi dost­luk, kar­deş­lik, iyi­lik ve mut­lu­luk bay­ra­mı­dır. Türk­le­ri ayak­ta tutan di­na­mik­ler­den bi­ri­si ola­rak nev­ruz bay­ra­mı, kül­tü­rel bağ­la­rı­mı­zın en önem­li­le­rin­den­dir
Sonuç ola­rak; Nev­ruz çe­şit­li kül­tür or­tam­la­rın­da, fark­lı etnik grup­lar­da farlı bir içe­ri­ğe ve an­la­ma sahip ol­muş­tur. Kül­tü­rel ya­yıl­ma yo­luy­la çe­şit­li kül­tür­le­re gir­miş ve be­nim­sen­miş­tir. En eski Türk kül­tür ka­lıp­la­rın­dan bi­ri­si oluşu ta­rih­sel ka­yıt­lar­dan an­la­şıl­mak­ta­dır. Kuş­ku­suz nev­ruz et­kin­li­ği­ni sür­dür­dü­ğü yö­re­ler­de ta­rih­sel ola­rak fark­lı kül­tür­ler­den et­ki­len­miş, fark­lı an­lam­lar ka­zan­mış­tır. Ama yeni yılın baş­lan­gı­cı, ye­ni­lik, çoşku, can­lan­ma gibi ni­te­lik­ler hiç de­ğiş­me­den gü­nü­mü­ze değin gel­miş­tir. İşte her yıl bu ye­ni­li­ğin ya­şan­ma­sı in­sa­nı­mı­zı ya­şa­ma bağ­la­mış ve do­ğay­la mü­ca­de­le gücü ver­miş, do­ğa­dan ya­rar­lan­ma­yı sağ­la­mış­tır. Bu durum doğa sev­gi­si­ni de be­ra­be­rin­de ge­tir­miş ve in­san­la­rın do­ğay­la ve bir­bir­le­riy­le olum­lu iliş­ki­ler sür­dür­me­si­ni sağ­la­mış­tır. SON