ÇİFTÇİ KARDEŞLER KOOPERATİFİ

Köylerde mecburi işlerin yapılması, yardımlaşma ve dayanışmanın sağlanması, üretim ve kaliteyi artırmak maksadıyla “imece” çalışmaları Aksaray’da 1925 yılında başlatılmıştır. İmece çalışmalarını yürütmek masadıyla “Aksaray Vilayet Adaletli İş Kardeşliği İtibar Zirai Birliği” adı altında bir kooperatif kurulmuştur. Bu kooperatif tarafından ekimi yapılan arazilerden elde edilen gelirlerle, köylerin okul, yol, su gibi ihtiyaçlarının giderilmesine çalışılmıştır. Ayrıca kuraklıktan zarar gören çiftçilere de imece usulüyle elde edilen gelirlerden yardım yapılmıştır. İmece tarlalarının hasadı yapıldıktan sonra çıkan ürün köy muhtarları tarafından satılmakta ve köyün giderleri için kullanılmaktaydı. Ancak bu işte muhtarların suiistimali görüldüğünden daha sonra bu paraların Ziraat Bankası’nda tutulması kararlaştırılmıştır. 1926 yılında 40 bin liralık bir gelir elde edilmişken, bu miktar 1927 yılında 60 bin liraya çıkmıştır.

Aksaray’da 1925 yılında başlatılan imece uygulaması,1928 yılında yeniden yapılandırılarak daha kapsamlı bir kooperatife dönüştürülmüştür. “Aksaray Çiftçi Kardeşler Kooperatifi Şirketi” adı verilen bu yeni kooperatifin mukavelenamesi 23 Eylül 1928 tarihinde İcra Vekilleri Heyetince onaylanarak yürürlüğe girmiştir.

Mukavelenamenin 1. maddesinde şirketin kurucuları olarak; Muhasebe-i Hususiye Müdürü Tevfik Bey, Eskil Muhtarı Mürsel, Eşmekaya Muhtarı İshak, Yapılcan Muhtarı Haydar, Darıhüyük Muhtarı Mustafa, Amarat Muhtarı Halil, Acem Muhtarı Osman Efendiler gösterilmiştir.  Kooperatifin esas gayesi; ziraat usullerini geliştirmek, tohumlukların ve hayvanların ıslahını sağlamak, nakliye araçlarının modernleştirilmesini sağlamak, sergiler düzenleyerek üretilen ürünlerin pazarlanmasını kolaylaştırmak; yağcılığın, peynirciliğin gelişmesi için fenni usullerin halka öğretilmesini sağlama, halkın sağlık ve ziraat alanındaki bilgisini artırmaktır.

Çiftçiler arasında dayanışma ve yardımlaşmayı sağlayan, ayrıca eğitim ve kültür faaliyetlerine verdiği destekle ilin kalkınmasında mühim rol oynayan kooperatif, Aksaray’ın ilçeye dönüştürülmesinden sonra önemini kaybetmiştir. 1934 yılında kooperatifin çalışamaz duruma gelmesi üzerine kooperatif yönetimi aldığı kararla kendini fesh etmiştir.