ÇAYGARA

60-70 Yıl evvel,

On bin nüfuslu Aksaray

Merkez ilçeye,

Testi toprağı ile yapılmış yarım metre boyunda künklerle,

Ekecik yöresinden getirilen sularla, şehir halkı su ihtiyacını kaşılardı.

Şimdiki gibi evlerde su ne gezer.

18 mahallenin her birinde iki ya da üç sokak çeşmesi,

Hepsi o kadar.

Bazı bazı Ekecik su şebekesi arıza yaptı mı,

Halk, güldür güldür akan Uluırmak kenarındaki çaygaraya koşar,

Maşrabayla testiler doldurulur,

Bin zahmetle evlere taşınırdı.

Uluırmağın bir metre uzağında yarım metre derinlikte kaynak sular olurdu.

Kum ve çakıl arasından süzülüp gelen bu sulara çaygara denirdi.

Temizdi.

İçilirdi.

Yemek de pişirilirdi bu su ile.

Her mahalleden su arkları geçerdi.

Suyu kirletmek günahtır, inanışı ile bu su arkları Uluırmağın pırıl pırıl suları ile beslenirdi.

Kap kacak, çamaşır ve banyo bu su ile temizlenirdi.

Sokak çeşmelerinin musluklarını sökmek diye bir şey yoktu.

Evlerde su olmayınca zaten işe de yaramazdı.

Bozulan muslukları belediye görevlisi Arap Halil değiştirirdi.

Arap Halil’in ikinci görevi de sokak köpeklerini küçüle denen zehirle öldürmekti.

Görülen ve yaşanan kuduz hastalığı köpeklerin küçüle ile öldürülmesini zorunlu hale getirirdi. Mesela, tapucu Azmi’nin ilkokul öğrencisi olan oğlunun kuduzdan nasıl tecrit edilip ölüme terkedildiği halkı korkuturdu.

Hatta bazı aileler Arap Halil’i çağırır kendi köpeğini de zehirletirdi.

Bu yaz sıcağında, gençliğe yakın yaşlarda Uluırmağın pırıl pırıl sularında serinlerdik.

Irmak kenarındaki karaoğlan kavaklarının loş gölgesinde,

Yaz sıcağına meydan okurduk.

Çipkilik ve Pamucak şehrin açık pilajları idi.

Uluırmağın tozlu yol oluşunu görünce,

Eskinin çaygarasını dahi bulamayacağımız aklıma geliyor.

200 bin nüfuslu Aksaray şehrinin yakın gelecekte susuz kalacağını düşünüyorum.

Çaygarayı dahi arayacağız ve fakat bulamayacağız.

Bunu hesap eden belde başkanımız sayın, Nevzat Palta,

Yeni kaynaklarla su şebekesini zenginleştirme çabasında.

Bunun için de Çeltek köyü sınırları içindeki temiz ve kalitteli su kaynaklarını,

Cazibe ile şehre akıtmak için çabalar sarfetmiş,

Ve fakat Ihlara kasabası bir türlü anlaşmaya yanaşmamış

Helvadere kasabası da şehre su vermek istememiş, kanunlar işletilerek 45 saniye litre su akıtılmıştı şehre.

Küresel kuraklık bütün Türkiye ve dünya da dengeleri bozmakta,

Su sıkıntısı şehirleri tehdit eder olmuştur.

Bu gidişle köylere göç başlayacak sanırım.

Kalın sağlıcakla.