Eskilin eğitimde ya­şa­dı­ğı güç­lük

Eskil İlçe­miz, nü­fu­su­nun ço­ğun­lu­ğu tarım ve hay­van­cı­lık­la uğ­ra­şan bir bölge olup, bölge in­sa­nı­nın ço­ğun­lu­ğu bil­di­ğim ka­da­rı ile Sul­tan 2. Mah­mut dö­ne­min­de iskan edi­len Yö­rük­ler­den, Türk­men­ler­den oluş­mak­ta­dır. Ko­yun­cu­luk­la uğ­ra­şan yöre halkı için Eskil mer­ke­zi , ba­rın­dır­dı­ğı nüfus açı­sın­dan ye­ter­li otlak alan­la­rı­na sahip ol­ma­dı­ğın­dan, yarı göçer ha­ya­tı­nı oluş­tu­ra­cak yay­la­cı­lık yada mez­ra­cı­lık ha­ya­tı baş­la­mış­tır. Yer­le­şik ha­ya­ta geç­mek­le bir­lik­te; sü­rü­le­rin otlak alan­la­rı­na ih­ti­ya­cı ne­ti­ce­sin­de, Es­ki­lin 86 adet yay­la­sı oluş­muş­tur. Za­man­la artan nü­fus­la bir­lik­te yay­la­lar bü­yü­ye­rek bir çoğu ba­ğım­sız köy olmuş veya ba­ğım­sız köy ol­ma­ya yak­laş­mış­tır. Otlak alan­la­rı­nın azal­ma­sı, tarla ala­nı­nın ço­ğal­ma­sı ne­de­niy­le yay­la­lar yaz kış otu­ru­lur hale gel­miş­tir. Tarla ta­rım­cı­lı­ğı ağır­lık ka­zan­mış, yay­lım hay­van­cı­lı­ğı azal­mış , bunu ye­ri­ni besi hay­van­cı­lı­ğı al­mış­tır. Yarı göçer ha­ya­tı:Sul­tan­ha­nı İlçe­miz­le , Eş­me­ka­ya ve Ye­ni­kent Bel­de­le­ri­miz dede Eskil’deki kadar ol­ma­sa bile kıs­men mev­cut­tur. Eskil İlçe­mi­zin top­rak alanı 1600k­m2 yani 16.000.000 dönüm(dekar) ka­dar­dır. Bu alan bu gün bir çok büyük şehir ala­nın­dan daha bü­yük­tür. Da­ğı­nık bir yer­le­şi­me sahip olan Eskil İlçesi bel­de­le­ri­ne hiz­met gö­tür­mek hem çok zor, hem de pa­ha­lı­dır. Bir ucun­dan bir ucu 100 km yi geçen alana be­le­di­ye hiz­met gö­tür­mek zo­run­da­dır. Ancak, be­le­di­ye­nin İller Ban­ka­sın­dan al­dı­ğı ücret ise nüfus ora­nı­na göre ol­du­ğun­dan çok ye­ter­siz­dir. Bu ne­den­le, E skil yay­la­la­rı­na çeşme suyu, ancak; elekt­ri­ğin yay­gın­laş­ma­sın­dan sonra ge­le­bil­miş­tir. Elekt­rik­te, 1980 li yıl­lar­dan sonra gel­miş­tir. Elekt­rik gel­me­den önce ay­lan­lı ku­yu­lar­dan 60-70 mt. de­rin­lik­ten ko­va­lar­la ma­ka­ra­lı sis­tem­le atla çe­ki­le­rek ih­ti­yaç ko­nu­su su elde edi­lir­di. Bu su: içme, kul­lan­ma, hay­van­la­rın su ih­ti­ya­cı gibi ko­nu­lar­da kul­la­nıl­dı­ğı için her gün ku­yu­dan atla sa­at­ler­ce su çı­ka­rıl­mak zo­run­da idi. 1980 ön­ce­sin­de tarım ma­ki­ne­le­ri­ni say­maz­sak , böl­ge­de tam bir ip­ti­dai hayat ya­şan­mak­ta idi. Bu şart­lar için­de, Eskil in­sa­nı­nın ço­cuk­la­rı­nı okut­ma­sı müm­kün de­ğil­di. İşte bu zor­luk­lar ne­de­niy­le önce Es­kil­de ya­tı­lı bölge okulu açı­la­rak ço­cuk­la­rın ya­tı­lı ola­rak oku­ma­sı yolu açıl­dı. Za­man­la büyük yay­la­la­ra il­ko­kul­lar açı­la­rak çev­re­de­ki yay­la­lar­dan bu­ra­ya ta­şı­ma­lı eği­tim yolu açıl­dı. Eskil’in hem yay­la­lar­da hem de mer­kez­de ilk okul, mer­kez­de Orta Okul; Lise hatta yük­sek okul ih­ti­ya­cı bu­lun­mak­ta­dır. İhti­yaç­lar çok fazla ol­ma­sı­na rağ­men, bu ih­ti­yaç­la­rın ço­ğu­nu ka­mu­dan kar­şı­la­mak müm­kün de­ğil­dir. Zira, böl­ge­nin özel şart­la­rın­dan kay­nak­la­nan bi­rik­miş de­va­sa bir ih­ti­yaç bu­lun­mak­ta­dır. Bu ih­ti­yaç­la­rın bir kıs­mı­nı Eskil hal­kın­dan bağış ala­rak kar­şı­la­mak müm­kün­dür. Bunun için muh­tar­lık­lar va­sı­ta­sıy­la oluş­tu­ru­la­cak he­yet­ler­ce toplu üre­tim be­del­le­ri­nin öden­di­ği dö­nem­ler­de, va­tan­daş­lar­dan alı­na­cak ba­ğış­lar­la bun­la­rın bir kıs­mı­nı kar­şı­la­mak müm­kün­dür. Ba­ki­ye ih­ti­yaç­la­rın­da Eskil il­çe­si ile bir­lik­te Ak­sa­ray ge­ne­lin­de ca­mi­ler­de va­tan­daş­lar­dan Cuma gün­le­ri ve dini bay­ram gün­le­rin­de top­la­na­cak ba­ğış­lar­la kar­şı­lan­ma­sı için kam­pan­ya ya­pıl­ma­sı ge­re­kir. Eskil İlçe mer­ke­zi ile bir­lik­te yay­la­la­rın sağ­lık ocağı ih­ti­ya­cı da aynı şe­kil­de sı­kın­tı­da­dır.
Yu­ka­rı­da say­dı­ğım sı­kın­tı­lar ne­de­niy­le Eskil il­çe­sin­de Lise ve üstü tah­sil yapan insan sa­yı­sı çok azdır. Bu gün mec­bu­ri hale ge­ti­ri­len 12 yıl­lık eği­ti­mi ta­mam­la­mak Eskil şart­la­rın­da çok zor­dur. Ancak: açık li­se­ler­le vs bu ih­ti­yaç gi­de­ri­le­bil­mek­te­dir. Eskil in­sa­nı çok zeki ve ça­lış­kan­dır. Bu olum­suz şart­lar­da zor­luk ve sı­kın­tı için­de Es­kil­de or­ta­oku­lu veya li­se­yi oku­yan in­san­lar­dan, Dok­tor, Uzman Dok­tor, Mü­hen­dis,Yar­gı­tay Sav­cı­lı­ğı, As­ke­ri Yük­sek İdare Mah­ke­me­si Baş­kan­lı­ğı, Ha­kim­lik , Dev­let­te Genel Müdür se­vi­ye­sin­de görev alan bir çok in­sa­nı­mız ol­muş­tur. Ancak: bun­la­rın sa­yı­sı nüfus yo­ğun­lu­ğu­na göre çok azdır. Es­kil­de okul­laş­ma oranı dü­zel­til­di­ği tak­tir­de, bir nesil sonra Eskil’in çeh­re­si mut­la­ka de­ği­şe­cek­tir. Sulu ta­rım­dan do­la­yı gelir se­vi­ye­si yük­se­len hem­şe­ri­le­ri­miz; ço­cuk­la­rı­nı, Ak­sa­ray da Konya da, hatta ül­ke­nin her ta­ra­fın­da en önem­li üni­ver­si­te­ler­de okut­ma­ya baş­la­mış­tır. Eskil in­sa­nı eği­ti­min öne­mi­ni an­la­mış ama olum­suz şart­la­rı dü­zelt­mek­te zor­lan­mak­ta­dır.
Es­ki­lin eği­tim ve sağ­lık hiz­me­ti ih­ti­ya­cı için ge­rek­li olan okul­la­rın-sağ­lık ocak­la­rı­nın in­şa­ası, ge­rek­li me­tar­yel­le­rin te­mi­ni ve böl­ge­de ye­tiş­miş ni­te­lik­li öğ­ret­men­ler ile dok­tor ve sağ­lık per­so­ne­li­nin is­tih­da­mı için dü­zen­li bir ge­li­ri olan der­nek veya vakfa ih­ti­yaç bu­lun­mak­ta­dır. Bun­lar­la bir­lik­te bu­ra­ya ata­na­cak per­so­ne­lin ev, sos­yal tesis vb ih­ti­yaç­la­rı­nın da gi­de­ril­me­si şart­tır.
Os­man­lı dö­ne­min­de bu günkü gibi dev­let teş­ki­la­tı, sos­yal gü­ven­lik vs yoktu. Sos­yal gü­ven­lik:ha­yır­se­ver va­tan­daş­la­rın kur­du­ğu ye­mek­ha­ne, aş­ha­ne, şi­fa­ha­ne gibi ku­rum­lar­la her ko­nu­da oluş­tu­ru­lan va­kıf­lar sa­ye­sin­de sağ­la­nı­yor­du.
1980 yı­lın­dan iti­ba­ren böl­ge­de sulu ta­rı­ma ge­çil­me­si ne­de­niy­le büyük arazi sa­hi­bi in­san­lar büyük ser­vet­le­re ulaş­mış du­rum­da­dır. Bun­lar­la ir­ti­ba­ta ge­çil­di­ğin­de hem­şe­ri­le­ri­mi­zin ne kadar hayır sever ol­du­ğu gö­rü­le­cek­tir. İmkan sa­hi­bi hem­şe­ri­le­ri­mi­zin yar­dım­la­rı sağ­la­na­rak bun­lar israf ve heba edil­me­den bölge ih­ti­yaç­la­rı­na ka­na­li­ze edi­le­rek bu dar­bo­ğaz aşıl­mak zo­run­da­dır. Bunun için Başta Kay­ma­kam, Be­le­di­ye Baş­ka­nı, İlçe Milli Eği­tim Mü­dü­rü­müz el ele ve­re­rek hayır mü­es­se­se­si­ni ha­re­ke­te ge­çir­me­nin yo­lu­nu bul­ma­lı­dır. Eskil İlk Okulu Mü­dü­rü­müz Fatih Ermiş beyin bu ko­nu­da­ki gay­ret­le­ri­ni gö­rü­yor, tak­tir edi­yor ve te­şek­kür edi­yo­rum. Es­ki­li ayağa kal­dır­ma­nın bun­dan başka yolu ol­ma­dı­ğı­nı dü­şü­nü­yo­rum.