RAMAZAN BAYRAMI

Resulullah (s.a.s) Medine'ye hicret ettiği zaman Medinelilerin eğlenip neşelendiği iki bayramları vardı. Hz. Peygamber Medinelilere özgü olan, cahiliye izleri taşıyan bu bayramların yerine bütün müslümanların sevinip eğleneceği İslâm'ın iki bayramını onlara haber verdi:

"Allahu Teâlâ size, kutladığınız bu iki bayramın yerine, daha hayırlısını, Ramazan bayramı ile Kurban bayramını hediye etti" (Sünen-i Ebû Dâvud, Salat, 239).

Ramazan bayramı, bir aylık oruçtan sonra yeme-içmenin ve her türlü helal nimetten yararlanmanın mübah olduğu; müslümanların eğlenip birbirlerini ziyaret ettikleri, hediyeleştikleri; çocukların, fakirlerin ve kimsesizlerin sadaka verilerek sevindirildiği; kısaca İslâmî kardeşliğin toplumun her kesiminde canlı olarak yaşandığı; bütün bunlarla birlikte Allah'a karşı da sorumluluklarının bilinciyle topluca namaz kılıp birbirine nasihat ettikleri sevinç günleridir. Ramazan bayramında yapılması vâcib olan fıtır sadakası vermek, bayram namazı kılmak gibi ibadetlerin yanında sünnet, müstehab olanları da vardır. Ramazan Bayramı'nın ilk gününde oruç tutmak ise haramdır.

Ramazan bayramı sabahı erken kalkıp bayramın canlılığını hissetmek, diğer günlerden farklı bir gün olduğunu görmek, guslederek temiz elbiseler giymek, pis kokulu yiyeceklerden uzak durmak, ağzı fırçalamak, güzel kokular sürünmek, saçı-sakalı, tırnakları ve vücudun diğer yerlerindeki kılları sünnete uygun bir şekilde temizleyip düzene koymak, İslâm'ın adabından olan güzel şeylerdir ve müstehabtır. Ayrıca fertlerin birbirine karşı diğer günlerden daha fazla güleryüzlü davranması, neşeli görünmek, topluca bayram namazına gitmek;

namaza giderken Allah'ı zikretmek, karşılaşılan müslüman kardeşlerle selamlaşıp bayram sevincini paylaşmak, bu günü daha bir anlamlı kılacak davranışlardır ve Hz. Peygamber'in sünnetleridir. Yakın akrabaların birbirini ziyaret edip sorması, ihtiyaç içinde olanlara yardımcı olunması gerekir. Ana-babayı unutmamak, hiç olmazsa bayram günlerinde kendilerini ziyaret edip gönüllerini almak  dinî bir yükümlülüktür.

Zengin olunsun fakir olunsun, bayram gününde güç yettiğince sadaka vermek, daha fazla müslümanla karşılaşıp sevinci paylaşmak için namaza gidilen yoldan gelmeyip başka bir yoldan dönmek sünnettir. Sadakaların dışında, üzerlerine vâcib olan müslümanlar, bayram namazından önce henüz vermemiş ise"fitre" adı verilen fıtır sadakalarını verirler. Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelîlere göre sadaka-i fıtır farz, Hanefi mezhebine göre vâcibdir (Tecrid-i Sarih, Tercümesi, 367).

Bayram namazından sonra müslümanların birbirleriyle bayramlaşıp  kucaklaşmaları İslâm'ın hoş karşıladığı güzel geleneklerdir.

Dedem Korkut'un tatlı ve samimi dilinden bütün dostlara hayırlı bayramlar dilerim.

Sırtını dayadığın şu kara dağların yıkılmasın,

Türk ilinde güle güle yaşa, canın sıkılmasın.

Gölgesine oturduğun koca ağaçların kesilmesin,

Seni seven yiğitler çoğalsın, sevenin eksilmesin.

Gümrah akan koca ırmaklarının suyu kurumasın,

Diktiğin ağaçlar yeşersin, hç bir zaman farımasın.

Kolun kanadın kırılmasın, emeğin boşa gitmesin,

Yüce Mevlâ seni, nâmerde bile muhtac etmesin.

Koşarken ak boz atın sürçmesin,yolda yorulmasın,

Çaldığında öz kılıcın kertilmesin, düşüp kırılmasın.

Dürtüşürken ala kargın, senin elinde ufalanmasın,

Kalkanın oklara karşı dursun, yüreğin yanmasın.

Ak sakallı babanın yeri cennet olsun, can verince,

Ak saçlı ananın yeri uçmağ olsun, Hakka erince.

Allah'ın verdiği umut kırılmasın, erliğiniz bozulmasın,

Yaşantınız, düzeniniz, birliğiniz, dirliğiniz bozulmasın.

Allah nice bayrama eriştirsin, bayramınız kutlu olsun,

Yüzleriniz hep gülsün, gönlünüz mutluluk ile dolsun.