105inci YIL DÖNÜMÜNDE 19 MAYIS’I ANLAMAK (10)

 16 Mayıs’ta hükümet istifa etmiş, yeni hükümeti kurma görevi tekrar Damat Ferit Paşa’ya verilmişti. İstanbul’da ve yurdun dört bir yanında işgali kınayan coşkulu mitingler düzenlenmiş, İstanbul’daki resmi makamlara protesto telgrafları yağdırılmıştı. İzmir’in işgaline tepkiler, özellikle böyle bir işgal tehlikesi altında bulunan Orta ve Doğu Karadeniz kıyılarında daha etkili olacaktı.  Giresunlular 17 Mayıs’ta Belediye Reisi Osman Ağa’nın (Topal Osman) başkanlığında büyük bir protesto mitingi düzenlediler. Bölge basını da işgali büyük bir tepki ile karşılamıştı. Giresun’da siyah çerçeveler içinde “İzmir Faciasını Unutmayınız” hitabı ile yayınlanmakta olan Işık Gazetesi, işgalin etkisini şöyle ifade etmişti:

“Göklerden yıldırımlar yağsa, dağlardan kanlı volkanlar fışkırsa, denizler taşsa da araziyi tufanlara boğsa idi Türklüğe, Alem-i İslamiyet’e belki o kadar tesir göstermezdi”.

İşgalin gerek Trakya’da gerekse Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki tepkileri de bundan farklı olmamıştı. Trakya’nın birçok yerinde düzenlenen mitinglerin en önemlisi Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi’nin Edirne’de düzenlediği Sultan Selim mitingiydi.  19 Mayıs günü Üsküdar’da 40.000 kişi  ertesi gün Fatih te 50.000 kişi ve sonra Sultanahmet’te 200.000 kişi ile miting yapılacaktı.

Bağımsız ve ulusal egemenliğe dayalı yeni bir devlet kurulması gereğine inanan Mustafa Kemal Paşa’nın Milli Mücadele’yi örgütlemek için 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışı, kendisinin ifadesiyle “Bir milletin uyanmasını” tetiklemiş oldu.  Mustafa Kemal Paşa Samsun’a çıktıktan sonra çektiği telgraflarla İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalini ordu ve milletçe kabul edilmeyeceğini bildirdi. Samsun’da sadece 6 gün kaldı. Şehir İngiliz kaynıyordu. Karargahı Havza’ya taşıma kararı aldı.

Ardından 21 Haziran’da Amasya Genelgesi’nin yayımlanması, İngiliz işgal yönetiminin baskısı altındaki İstanbul hükümeti ile ilişkilerin gerilmesi, ardından da Erzurum ve Sivas kongreleriyle birlikte işgalci güçlere karşı halkın desteğiyle başlayan Kurtuluş Savaşı.

Amasya Genelgesi ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, milletin bizzat kendi azmiyle ve sivil halk unsurlarıyla ulusal egemenliğin sağlanacağının altını çizmiş oldu. Mustafa Kemal Paşa ise 09 Temmuz 1919 itibariyle askerlik görevinden istifa edip bu mücadele sürecini sivil bir unvanla yürüttü. Tüm süreç Ankara’da 23 Nisan 1920’de kurulan Birinci TBMM tarafından yönetildi.

Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs'ta Bandırma Vapuru ile Samsun'a geçerek, Kurtuluş Savaşı'nın ilk ateşini yaktı. Türk milletinin, Atatürk önderliğinde İtilaf Devletleri'ne karşı başlattığı bu direniş Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı oldu. Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla milli bayram ilan edilen 19 Mayıs, Atatürk tarafından Türk gençliğine armağan edildi. Zira, Milli Mücadele günlerinde yaşanan zorluklar ve Türk milletinin kahraman mücadelesi nesillerden nesillere aktarılacaktı.

19 Mayıs, Türk Milleti'nin bağımsızlık ve özgürlük umutlarının inanca dönüştüğü, kurtuluş ateşinin yakıldığı ve aydınlık bir geleceğe olan inancın kuvvetlendiği günün adıdır. 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramınız kutlu olsun. Vatanımız için canlarını feda eden aziz şehitleri rahmet, minnet ve saygıyla anıyoruz.