ÇAĞIMIZIN HASTALIKLARI: HİPERTANSİYON

Kronik hastalıklar günümüzde çok karşılaştığımız hastalıklar haline geldi.Özellikle 50 yaş üstünde sık görülen yüksek tansiyon da bu hastalıklardan biri.Hipertansiyon, kan basıncının insan sağlığına zarar verecek düzeylere kadar yükselmesidir ve ülkemizde de sık görülen bir halk sağlığı sorunudur.Kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, inme gibi pek çok durum için önemli bir risk faktörüdür.Özellikle hipertansiyona eşlik eden diyabet, obezite, yüksek kolesterol gibi faktörler kalp hastalıkları gelişme riskini daha da artırmaktadır.

Bununla birlikte yüksek tansiyon önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.Dünya sağlık örgütüne göre hipertansiyon önlenebilir ölüm nedenleri arasında 1. sıradadır. Ülkemizde her 3 ölümden 1'i tansiyonun kontrol altına alınmasıyla önlenebilir.

Peki önlenebilir olmasına rağmen yıllar içerisinde yüksek tansiyon hastalarının sayısı neden artış gösteriyor? Bunun 3 önemli nedeni var. Birincisi insanların yüksek kan basıncına sahip olduklarını bilmemesi, ikincisi tedavinin düzgün uygulanmaması, üçüncüsü ise kontrol altında tutulmasının zorluğudur. İlk olarak kişiler tansiyon ölçümlerini belirli aralıklarla yaptırmalıdır. Yüksek tansiyon tanısı konulan hastalarda riskli durumlar haricinde, ilaçla tedaviye başlamadan önce kişinin yaşam kalitesini artırmak amaçlanmalıdır. Sağlık anlamında yaşam kalitemizi nasıl artırırız? Öncelikle hasta kilolu ise ideal kiloya düşmesi gerekir, günlük tuz tüketimi azaltılmalıdır, sağlıklı ve dengeli beslenme düzeni oluşturulmalıdır, sigara ve alkol kullanımı bırakılmalıdır, yaşa uygun düzenli egzersiz yapılmalıdır ve stres yönetimi sağlanmalıdır. Hayatını bu şekilde düzenleyen bazı hastalarda ilaç kullanımına gerek duyulmadan yüksek tansiyon düzeltilebilmektedir.

C ve E vitamini kan basıncını azaltarak tansiyonu düşürür. Zeytin yağı, üzüm çekirdeği ve çeşitli meyve-sebzelerde bulunan koenzim Q10 damar bozukluklarının düzelmesini sağlayarak tansiyon düşürücü etkilidir. Ginseng de hipertansiyon hastalarında kan basıncını azaltır ve tansiyonu düşürür. Kalp-damar hastalıkları, serebrovasküler hastalıklar, bunama (demans)  gibi hastalıklarda eskilerden beri kullanılan ginkgobiloba (mabet ağacı) tansiyon düşürücü etkiye sahiptir. Yüksek tansiyonun tedavisi için diüretik ilaçlarkullanan hipertansiyon hastalarında vücuttan B vitamini atılımı arttığı için bu vitaminleri yerine koymak amacıyla takviye B kompleks vitaminleri (B, B, B) kullanılabilir. Balık ve balık yağında yüksek oranda bulunan omega-3' ün de tansiyon düşürücü etkileri vardır. Yüksek tansiyondan korunmak veya hastalığı kontrol altına almak amacıyla bu maddeleri içeren gıda takviyeleri kullanılabilir. İlaçla tansiyon tedavisi görüyorsanız doktorunuzun kontrolünde eczacınıza danışarak yardımcı takviyeleri kullanmak tedavinin başarısını artırabilir.Fakat bu ürünlerin kulaktan duyma bilgilerle bilinçsiz kullanılması organların zarar görmesi gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. En basit olarak tansiyon düşürmek amacıyla kullanılan sarımsak yüksek miktarlarda alındığında ve farklı ilaçlarla etkileşime girdiğinde istenmeyen kanamalara neden olabilir. Mesela tansiyon düşürücü ilaçlar greyfurt suyu ile beraber kullanıldığında tansiyonun istenmeyen düzeylere kadar düşmesine neden olabilir.

Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılacak ilaçların hekim tarafından doğru seçilmesi, ardından eczacı tarafından hastaya açıklayıcı bir şekilde anlatılması gerekmektedir.Ülkemizde bir üniversite hastanesinde yapılan çalışmada hipertansiyon nedeniyle tedavi gören yatan hastalarda yanlış ilaç seçimi nedeniyle hastaların %50' sinden fazlasının ömür boyu ilaca devam etmek zorunda olduğu görülmüştür.İlaçla tedavide doğru ilacın reçete edilmesi ve hasta tarafından doğru kullanılması sağlanmalıdır.Tedavide kullanılan bazı tansiyon ilaçları öksürük, ağız kuruluğu, kalp çarpıntısı gibi yan etkilere neden olabilir.Bazı ilaçlar da  gece sık idrara çıkmanıza neden olabilir ve gündüz kullanılması gerekebilir. Bu gibi durumlarda doktorunuza ilaçlarınızın yeniden düzenlenmesi için danışmalısınız. Unutmayın! İlaçlarınızı düzenli saatlerinde uygun şekilde kullanarak ve yaşam tarzınızı değiştirerek hayat kalitenizi artırmak sizin elinizde.

Sağlıkla kalın.