ORTOREKSİYA NERVOZA (SAĞLIKLI BESLENME TAKINTISI)

    Ortoreksiya, sağlıklı beslenmenin aşırı düzeyde olması ve normal yaşantıya müdahale edecek derecede takıntı haline gelmesidir. Yani bir tür obsesif-kompulsif bozukluktur. Son zamanlarda gelişmiş toplumlarda sağlıklı beslenme bir trend haline gelmiştir. Ortoreksiya belirtileri gösterenler; kilo vermekten daha çok yedikleri yiyeceklerin kalitesine, organik olup olmamasına, pişirme yöntemine, ürünlerin etiketlerini okumaya dikkat ederler. Bunlar kulağa hoş gelebilir ama sosyal yaşantıyı etkileyecek derecede takıntı haline getirmek, dışarda yemek yemeyi reddetmek, sağlıksız beslenen insanları yargılamak, sağlıksız olarak nitelendirdiği besinleri hayatından çıkartmak gibi birçok kısıtlayıcı ve sosyal yaşamdan kopartıcı eylemlerde bulunurlar.

    Ortoreksiya, sağlıklı beslenme takıntısı olarak bilinse de bu kişilerde besin çeşitliliği azalır. Çok fazla besin seçmeye başlarlar. Veganlık, vejeteryanlık, raw food(çiğ besin tüketimi) gibi popüler diyet uygulamaları bunlara birer örnektir. Ve tek tip beslenme sonucu malnütrisyon(yetersiz beslenme) gelişir. Yani sağlıklı olmaya çalışırken hem yetersiz beslenip sağlıklarından olurlar hem de psikolojik anlamda kendilerini yıpratırlar. Yapılan çalışmalarda; sağlık çalışanları, anksiyetesi olan bireyler, beden imajına önem verenler, önceden kilolu olup zayıflamış bireyler ve kiloyu korumak adına diyet yapmayı saplantı haline getirenlerde ortoreksiya nervoza daha çok görülmektedir.

    Peki kimler diyet yapmalı ya da herkes diyet yapmalı mıdır? Diyet gerektiren sağlık problemleri, yetersiz beslenme ve kiloya bağlı sağlık problemleri olan bireyler diyet yapmalıdır. Sağlıklı beslenmeyi ise herkes yaşam tarzı haline getirmelidir saplantı haline değil.

Aşağıdaki soruların en az 4 tanesine evet yanıtını veriyorsanız, Ortoreksiya belirtisi gösteriyor olabilirsiniz.

Dr. Steven Bratman’ın Ortoreksiya Testi

1- Yemek yerken yediklerinizin kalorisine dikkat eder misiniz?

2- Son üç ay içerisinde, besinler konusunda endişelendiğiniz oldu mu?

3- Sağlığınızla ilgili endişeleriniz besin seçiminizi etkiler mi?

4- Sizce, ruhsal durumunuz yeme düzeninizi etkiler mi?

5-Sağlıklı beslenme kararlılığı, kendinizi daha çok beğenmenizi sağladı mı?

6- Uyguladığınız beslenme tipi yaşam tarzınızı değiştirir mi? (Dışarıda yeme sıklığı, sosyal çevre vs.)

7- Kendinize ne yiyip ne yiyemeyeceğiniz konusunda gittikçe daha katı kurallar mı koyuyorsunuz?

8-Sağlıklı beslenme düzeninizden uzaklaşınca, suçluluk duyuyor musunuz?

9- Çeşitli yiyeceklerin olduğu bir yerde yiyecek seçmek durumunda kalırsanız kararsızlık yaşar mısınız?

10-Yediklerinizin besin değerleri, sizce beslenme zevkinden daha mı önemli?

11- Sağlıksız olduğunu düşündüğünüz besinleri yediğiniz olur mu?

12- Daha sağlıklı, daha taze besinler satın almak için daha fazla para harcamak ister misiniz?

13- Sağlıklı beslenme ile ilgili düşünceler, sizi günde üç saatten fazla meşgul eder mi?

14- Piyasada sağlıksız besinlerin de satıldığını düşünür müsünüz?

15- Sağlıklı besinler tüketince kendinize olan güveniniz artarken bu şekilde beslenmeyenleri küçümsüyor musunuz?