Beslenmenin Kolesterole Etkisi

Kolesterol birçok insan açısından zararlı olarak düşünülse de vücudumuzda çok önemli bir role sahiptir. D vitaminin yapımında, cinsiyet hormonlarının üretilmesinde görev alır ve hücreyi koruyan hücre zarının yapısında bulunur. Yani hayatımızı devam ettirebilmek için kolesterole ihtiyacımız vardır ancak fazlası zararlıdır.

Koroner arter hastalığı veya kalp damar hastalıkları görülmesinin nedenlerinden biri kolesterolün kanda anormal miktarda seyretmesidir. Çünkü kanda kolesterol arttıkça damarlara yapışacak ve damarların daraltıp bir süre sonra tıkayacaktır.

Kolesterolü taşıyan iki çeşit yapı vardır biri LDL bir diğeri ise HDL olarak adlandırılan yapılardır. LDL, kolesterolü karaciğerden doku ve organlara taşırken HDL doku ve organlardaki fazla kolesterolü parçalanması için karaciğere götürür. Bu yüzden LDL lanetli, HDL hayırlı kolesterol olarak bilinir.

Kolesterolün bir kısmını dışardan alırız, bir kısmı vücutta sentezlenir bu yüzden sağlıklı insanlarda kan kolesterol düzeyi çok yağlı beslenilse bile vücutta az sentezlenerek bir şekilde dengede kalır. Fakat karaciğerin çalışması bozulursa bu düzen olumsuz etkilenir. Beslenme düzeni, vücudun doğuştan fazla kolesterol üretmesi, tip2 diyabet, obezite, böbrek yetmezliği, hareketsizlik gibi diğer etkenler doğrudan veya dolaylı olarak karaciğerin görevini yerine getirememesine ve kolesterol seviyesinin artmasına sebep olur.

Kolesterolü yüksek yiyeceklerden kaçınılmalı mı?

Günümüze kadar kolesterolü yüksek olan besinlerin vücutta da kolesterolü artıracağı düşünülüyordu fakat yapılan son çalışmalar kan kolesterol seviyesinin aslında tüketilen kolesterolle değil vücutta üretilen kolesterolle yükseldiğini gösterdi. İşin garip yanı ise karaciğer kolesterol sentezlemek için besinlerdeki kolesterolü değil doymuş yağ ve trans yağları kullanıyor. Beslenmede hayvansal yağlara daha fazla yer vermek, trans yağ ve eklenti şeker içeren işlenmiş gıdaları tüketmek kolesterolün yükselmesine sebep oluyor.

Genellikle kolesterolü yüksek besinler aynı zamanda besleyici değeri de yüksek olan besinlerdir. Hatta bunların başında yumurta gelir. Bu durum yumurtanın yenip yenmemesi hakkında insanlarda şüphe oluşturmaktaydı fakat yapılan çalışmalarla bu şüphe ortadan kalktı. Hatta yumurtanın beyazının HDL’yi artırıp LDL’yi azalttığı da görüldü. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta şu; eğer diyabetiniz veya kalp damar rahatsızlığınız varsa yumurtada doymuş yağ olduğunu hesaba katarak haftada 3’ten fazla yumurta yememeniz, daha fazla tüketecekseniz sarısını çıkarmanız gerekiyor.

Eğer kolesterol seviyeleriniz yüksekse veya yükselmesini önlemek istiyorsanız

• Sigarayı bırakın,
• Günlük hareketinizi artırın ve
• Beslenmenizde doymuş yağ ve trans yağ kaynağı olan ürünlerin yani kırmızı et, sakatat, sucuk, sosis, salam ya da margarin, fastfood, cips, kek, çikolata, şekerlemeler, marketlerden alınan hazır soslar gibi işlenmiş ürünlerin tüketimini azaltıp yerine daha çok sebze, meyve ve balık ekleyin.

Sağlıklı günler dilerim.