SITMA BELASI ve AKSARAY -2-

Bundan önce sıtma hastalığı ile alakalı bir yazı kaleme almıştım. Bugün de bu konuya devam edelim istedim. 1929’da Aksaray Vilayet Gazetesi’nde “Aziz Köylü!” başlığı altındaki yazı sıtmayla ilgilidir. Olduğu gibi aşağıya iktibas ediyorum.

“Sıtma mücadelesine başlandı. Mücadele doktorunun muhtarlara dağıttığı beyannamenin bir örneğini aşağıya koyuyoruz. Mücadele doktoru Baki Bey Aratol’da muayene ettiği 105 nüfus içinde 23 nüfusu dalaklı ve 5 nüfusu sıtmalı bulmuştur. Görülüyor ki bu miktar çoktur. Bunlara kinin dağıtmış. Kininlerin ne vakitler alınacağını tarif etmiş ve sıhhî öğütlerde bulunmuştur.

Aziz köylü!

Görüyorsunuz ki

Kendi öz ve halk hükümetimiz olan Cumhuriyet idaresi bir baba şefkatiyle bütün yaralarımızı sarıyor ve bizi her hususta kurtarmaya var kuvvetiyle çalışıyor. Kininin ufacık kutusunu 20 kuruşa alıyordunuz. Bir okka kinin 50-60 liraya ancak alınabilir. Bu kadar pahalı olduğu halde bu kininleri hükümet parasız olarak ve doktoru köyünüze, kapınıza kadar göndermek suretiyle sizlere varıyor ve dağıtıyor. Sıhhatimizin kurtulması için hükümetin ne kadar masrafa katlandığını artık hesap edebilirsiniz. Maksat sizin kurtulmanızdır. Siz de çok dikkat edin. Doktorun söylediklerini unutmayınız. Ve kinin nasıl ve kaç saatte, kaç günde alınacağını tarif etmişse bu tarife göre hareket ediniz. Kinin doktorun dediği gibi alınmazsa fayda yarı kalır. Bir daha söyleyelim. Kinini doktorun tarif ettiği gibi almayacak olursanız hem hastalıktan kurtulamazsınız hem de hükümetin yaptığı ve yapacağı binlerce lira masraf yok yere gider. Masrafların beyhude yere gitmemesi ve hayatınızın kurtulması için doktorun söylediklerine göre hareket edin.

Gebe kadınlar dahi kinin alabilir. Gebeliğe hiç tesiri olmaz. Hatta sıtmalı gebe kadınlara faydası vardır. Konya sıtma mücadelesi yapılmadan evvel Konya’nın bir köyündeki sıtmalı kadınların çocukları ölü doğar ve çocukları düşerdi. Fakat kinin almaya başlayınca hiç birisinin çocuğu ölmemiş ve hatta bu kadınlar ikiz çocuklar doğurmağa başlamışlardır. Yalnız doktorun tarifine göre kinin almak şarttır”.

Sıtmayla alakalı olarak daha çok bilgiyi birkaç ay sonra yayınlamayı düşündüğüm kitabımda okuyabilirsiniz. Yine bu kitapta Aksaray’ın başına bela olan diğer hastalık ve afetler hakkında da bilgiler ve belgeler göreceksiniz.